Tropische orkaan Nargis richtte ruim een jaar geleden, op 2 mei 2008, een enorme ramp aan in het Aziatische land Myanmar (het voormalige Birma). Nargis is de grootste natuurramp die Myanmar ooit heeft meegemaakt. En één van de grootste in de recente wereldgeschiedenis. Nu, 54 weken na de catastrofe, een terugblik op de weersontwikkelingen van toen.
Satelliebeeld van de zo verwoestende tropische orkaan Nargis vorig jaar mei, bij Myanmar. De cycloon is op deze plaat te zien als de grote min of meer ronde wolkenstructuur iets boven het midden van het beeld. In de kern van de orkaan is met moeite het oog te zien (een kleine cirkelvormige wolkenloze zone.
215 kilometer per uur
Cycloon Nargis ontstond tijdens de laatste week van april. Dat gebeurde rond 27 april boven de Golf van Bengalen, op een positie ten westen van Myanmar. Vervolgens zou het systeem uitgroeien tot een zware orkaan, van categorie 4 op de schaal van Saffir-Simpson. Dat houdt in: gemiddelde windsnelheden van zo’n 215 kilometer per uur, en nog zwaardere windvlagen.
Bewerkte satellietbeelden, waarbij hoe hoger de wolken hoe feller de kleuren. Nargis is midden in de afbeelding zichtbaar, boven de zuidwestkust van Myanmar, tijdens het aan land komen.
Een desastreuze koers
Nog belangrijker dan de exacte windsnelheden was de trekrichting van Nargis. De uiteindelijke koers was zo ongeveer de slechts denkbare. Onder invloed van een zwakke westelijke bovenstroming bewoog het systeem richting Myanmar, om daar precies via de zuidwestpunt van de kust schuin het land op te trekken, over de dichtbevolkte Irrawaddy Delta. De route van Nargis staat hiernaast weergegeven in een tweetal afbeelding (de onderste twee).
Deze koers was zo desastreus omdat aan de oostzijde van een lagedrukgebied (op het noordelijk halfrond) de wind uit het zuiden waait. Met die zuidenwind werd het zeewater aan de voorzijde van Nargis aan de kust extreem hoog opgestuwd. Tot zo’n 3 en een halve meter boven normaal. En dat precies ter hoogte van de (uiteraard laaggelegen) en dichtbevolkte Irrawaddy Delta, waar in totaal 2,5 miljoen mensen wonen.
De route (en neerslag) van Nargis.
Samen met de bijkomende extreme regenval leverde de extreem hoge waterstanden en golven voor grootschalige overstromingen in de dichtbevolkte kustregio’s.
130.000 dodelijke slachtoffers
Ook op een directe manier veroorzaakten de hoge windsnelheden schade boven land. Bomen werden ontworteld. Huizen verloren daken of storten deels in. Tot diep landinwaarts was de schade enorm. Het onvoorstelbare aantal van circa 130.000 inwoners kwam om. 2 miljoen mensen verloren hun huis of werk.
Bronnen: BBC, NOAA, Meteo Consult, Accuweather