April 2009 was bijzonder warm, zeer zonnig en droog
Algemeen weernieuws
April 2009 was bijzonder warm, zeer zonnig en droog
April 2009 was bijzonder warm, zeer zonnig en droog
De afgelopen april was uitzonderlijk: de temperaturen lagen hoog, de zon scheen vaak en er viel weinig regen. De maand was bijna vier graden te warm. In de hele meetreeks sinds 1706 was alleen april 2007 nog warmer. In De Bilt was de maandgemiddelde temperatuur 12,2 graden tegen 8,3 als langjarig gemiddelde over 1971-2000. April 2007 was met 13,1 graden nog warmer. Zulke warme aprilmaanden komen volgens de huidige inzichten eens in de 45 tot 75 jaar voor. Twee jaar geleden werd half april al 30 graden gemeten en telde de maand 14 warme dagen (meer dan 20 graden) en 7 zomerse dagen (meer dan 25 graden). Dit jaar werd de zomerse 25 graden niet gehaald en telde de maand 6 warme dagen tegen 2 normaal.
De maand telde 15 dagen met mooi weer, zogenaamde ADS-dagen. Een ADS dag is een dag met een bovengemiddelde temperatuur, veel zon en nauwelijks neerslag. April biedt zelden zo veel mooi weer. Gewoonlijk telt deze maand 5,3 ADS-dagen, nu dus bijna het drievoudige. April 2007 was met 18 mooie dagen nog net iets royaler met fraai weer, maar ook april 2009 scoort aanzienlijk meer mooie dagen dan eerdere aprilmaanden.
April was ook een droge maand, vooral in de noordelijke helft van het land. Op veel plaatsen viel minder dan 15 mm, terwijl de maand normaal 44 mm oplevert. Twee jaar geleden was april met een landelijk gemiddelde van slechts 0,4 mm en op veel plaatsen geen druppel nog een stuk droger. Nu regende het soms nog flink en viel in het zuiden plaatselijk 50 mm.
Bovendien was april 2009 zeer zonnig. De zon scheen gemiddeld over het land ongeveer 225 uur tegen 162 uur normaal. De top tien van zonnigste aprilmaanden wordt aangevoerd door ook weer april 2007 met landelijk 280 uur zon.
Ook in andere Europese landen was april een uitzonderlijk warme, zonnige en droge maand. De Duitse weerdienst boekte gemiddeld over de 2100 Duitse weerstations de warmste april in zeker 120 jaar. De Paasdagen waren in Duitsland de warmste sinds 1891. Ook het zuiden van Zweden meldt warmterecords, terwijl Spitsbergen uitzonderlijke kou beleeft. De maandgemiddelde temperatuur ligt hier op ongeveer -16 graden, wat vier graden lager is dan normaal.
©KNMI
De afgelopen april was uitzonderlijk: de temperaturen lagen hoog, de zon scheen vaak en er viel weinig regen. De maand was bijna vier graden te warm. In de hele meetreeks sinds 1706 was alleen april 2007 nog warmer. In De Bilt was de maandgemiddelde temperatuur 12,2 graden tegen 8,3 als langjarig gemiddelde over 1971-2000. April 2007 was met 13,1 graden nog warmer. Zulke warme aprilmaanden komen volgens de huidige inzichten eens in de 45 tot 75 jaar voor. Twee jaar geleden werd half april al 30 graden gemeten en telde de maand 14 warme dagen (meer dan 20 graden) en 7 zomerse dagen (meer dan 25 graden). Dit jaar werd de zomerse 25 graden niet gehaald en telde de maand 6 warme dagen tegen 2 normaal.
De maand telde 15 dagen met mooi weer, zogenaamde ADS-dagen. Een ADS dag is een dag met een bovengemiddelde temperatuur, veel zon en nauwelijks neerslag. April biedt zelden zo veel mooi weer. Gewoonlijk telt deze maand 5,3 ADS-dagen, nu dus bijna het drievoudige. April 2007 was met 18 mooie dagen nog net iets royaler met fraai weer, maar ook april 2009 scoort aanzienlijk meer mooie dagen dan eerdere aprilmaanden.
April was ook een droge maand, vooral in de noordelijke helft van het land. Op veel plaatsen viel minder dan 15 mm, terwijl de maand normaal 44 mm oplevert. Twee jaar geleden was april met een landelijk gemiddelde van slechts 0,4 mm en op veel plaatsen geen druppel nog een stuk droger. Nu regende het soms nog flink en viel in het zuiden plaatselijk 50 mm.
Bovendien was april 2009 zeer zonnig. De zon scheen gemiddeld over het land ongeveer 225 uur tegen 162 uur normaal. De top tien van zonnigste aprilmaanden wordt aangevoerd door ook weer april 2007 met landelijk 280 uur zon.
Ook in andere Europese landen was april een uitzonderlijk warme, zonnige en droge maand. De Duitse weerdienst boekte gemiddeld over de 2100 Duitse weerstations de warmste april in zeker 120 jaar. De Paasdagen waren in Duitsland de warmste sinds 1891. Ook het zuiden van Zweden meldt warmterecords, terwijl Spitsbergen uitzonderlijke kou beleeft. De maandgemiddelde temperatuur ligt hier op ongeveer -16 graden, wat vier graden lager is dan normaal.
©KNMI
April zeer warm. En nu de zomer?
Toen de maand april op de kalender verscheen, keerde ook de warmte terug in Nederland. Waren de eerste drie maanden van dit jaar nog koud (januari) tot slechts iets warmer dan normaal (februari en maart), april stoomde met een gemiddelde temperatuur van in De Bilt 12,2 graden (tegen 8,3 graden normaal) op naar een tweede plaats in de ranglijst van warmste aprilmaanden sinds 1706. Alleen de legendarisch mooie en warme aprilmaand van 2007 (nog maar 2 jaar geleden) bleef uiteindelijk buiten bereik. Toen was het gemiddeld 13,1 graden.
In Zandvoort was het op 3 april al druk op het strand. Bij een temperatuur van 17 graden lagen veel mensen in de zon. Op zee was zeemist aanwezig. Foto: John Dalhuijsen.
Net als toen begon de warmte ook dit jaar vrijwel meteen. Hogedrukgebieden namen het heft in handen, hielden storingen uit de buurt en zorgden ervoor dat de gemiddelde temperatuur vrijwel de gehele maand ruim boven normaal lag. Pas helemaal aan het einde kwamen ook twee wat koelere dagen voor waarop de temperatuur ongeveer normaal was voor de tijd van het jaar. Met name rond het midden van de maand schommelde het gemiddelde zelfs regelmatig 5 tot 10 graden boven normaal. Op 3 april werd in een groot deel van het land, waaronder in De Bilt, de eerste warme dag van het seizoen genoteerd (maximumtemperatuur 20,0 graden of hoger). In totaal telde april in De Bilt zes van zulke warme dagen, tegen twee normaal.
De landelijk hoogste temperatuur, 24,8 graden werd gemeten op 3 april in Eelde en op 15 april in Arcen. Daarmee kwam het net niet tot een zomerse dag met een maximumtemperatuur van 25 graden of hoger. In 2007 lukte dat wel op een aantal dagen en toen werd als hoogste maandtemperatuur in Westdorpe een waarde van 29,7 graden bereikt. Vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0 graden) kwamen dit jaar in De Bilt niet voor. Normaal telt april vier vorstdagen. Lokaal kwam het op 1 en 23 april wel tot vorst. De landelijk laagste temperatuur werd gemeten op de vliegbasis Twenthe op de 1e : -1,7 graden.
Weinig neerslag
Met gemiddeld over het land circa 22 millimeter neerslag tegen normaal 44 millimeter was april droog. Veel dagen verliepen in een groot deel van het land nagenoeg droog. Het droogst was april in de noordelijke helft van het land met op veel plaatsen minder dan 15 millimeter neerslag. Van de KNMI-stations waren Nieuw Beerta en Hoogeveen het droogst met 11 millimeter. In het zuiden bracht een vrijwel stilliggend front op de 16e en 17e veel regen, plaatselijk circa 30 millimeter. Maastricht was het natste station met een maandsom van 50 millimeter.
Rond de 10e onweerde het in Soesterberg. Jelle Jansen legde deze bliksem vast.
Opvallend waren de zomers aandoende onweersbuien die lokaal vielen op 10, 11 en 15 april. Met name in de nachten van 10 en 11 april leverden de buien, die vanuit het zuidoosten over het land trokken, soms spectaculair vuurwerk op. Er waren toen echter ook heel wat plaatsen waaraan het onweer voorbij ging. Op de 10e liet een onweersbui op Texel in korte tijd 23 millimeter neerslag achter. In De Bilt werd in april 20 millimeter afgetapt tegen 45 millimeter normaal.
In de buurt van Dalfsen moest de brandweer uitrukken om een oud paasvuur, dat weer was gaan branden, alsnog te blussen. Er vlakbij lag een gortdroog bos. Foto: Reinier van Assen.
Veel zon
April was, door de vrijwel voortdurende invloed van hogedrukgebieden, verder een zeer zonnige maand met gemiddeld over het land 226 zonuren tegen 162 normaal. Op de meeste plaatsen eindigde afgelopen maand bij de tien zonnigste aprilmaanden in ruim een eeuw. Ook in deze lijst staat april 2007 op de eerste plaats met toen gemiddeld over het land 280 zonuren. De zon scheen het meest in het noorden van het land.
In Winterswijk ging de zon de voorbije aprilmaand meer dan eens in een prachtige rode gloed onder. De foto is van Ge Ensing.
Op Terschelling werden de meeste zonuren geregistreerd: 253. In het zuidoosten scheen de zon het minst. Op het KNMI-station Maastricht werden 'maar' 197 zonuren gemeten. In De Bilt kwam de maandsom uit op 227 zonuren tegen 158 normaal. De maand ging zonnig van start met op de eerste drie dagen op veel plaatsen dagelijks ruim 10 uren zonneschijn. Ook van 15 april tot en met 22 april scheen de zon, op sommige plaatsen in het noorden van het land iedere dag vrijwel onafgebroken.
Hoe gaat het verder?
Zagen we in 2007 en in 2008, na respectievelijk een recordwarme aprilmaand en een recordwarme meimaand het weer richting zomer geleidelijk afkalven, de grote vraag is natuurlijk of dat ook dit jaar gaat gebeuren? Kijken we op de korte termijn, dan zien we dat de temperaturen de komende dagen een stuk lager zullen zijn dan we de afgelopen week gewend waren. Zeker tot en met donderdag kan er daarbij ook van tijd tot tijd regen vallen omdat storingen van de oceaan nu wel enige tijd tot onze omgeving kunnen doordringen.
Op de wat langere termijn neemt de onzekerheid toe. Terwijl de spreiding tussen de verschillende modelberekeningen toeneemt, dringen meer en meer warme lijntjes tot het pakket door. Maar eenduidig is het signaal voorlopig niet. Een voortgang van het koelere en ook wisselvalligere weer dat we de komende dagen krijgen, maakt minstens evenveel kans.
Mist bij het opstaan in het westen van Brabant. Foto: Corina Magielse in Wernhout.
Seizoensverwachtingen
Voor diegenen die nog verder vooruit willen kijken zijn er tegenwoordig de seizoensverwachtingen. Die van het ECMWF voor de komende zomer is al bekend. De meteorologen van het Europese Centrum voor Middellange termijn Verwachtingen denken dat de kans op een warmere dan normale zomer dit jaar duidelijk groter is dan de kans op een relatief koele zomer. Daarbij moet bedacht worden dat de laatste zomer waarin de gemiddelde temperaturen in Nederland beneden normaal uitkwamen alweer ver achter ons ligt. In 2002 kwam het gemiddelde op normaal uit. Daarna waren alle zomers vrij warm tot zeer warm.
De bollenvelden bij Julianadorp in bloei. Op de achtergrond de Noordzeeduinen. Foto: Margreet Alders.
Voor wat de neerslag betreft, lijkt een herhaling van het natte weer van de afgelopen jaren, vooral in de augustusmaand, er volgens het ECMWF niet in te zitten. Als de berekeningen van het centrum uitkomen, valt gedurende de drie zomermaanden ongeveer de normale tot zelfs een minder grote dan normale neerslaghoeveelheid. Zou dit allemaal bewaarheid worden, dan is de kans dat het warme weer van dit voorjaar ook de komende zomer een vervolg krijgt dus een stuk groter dan in voorgaande jaren. We zullen zien wat ervan uitkomt…
Bronnen: KNMI, Meteo Consult.
Toen de maand april op de kalender verscheen, keerde ook de warmte terug in Nederland. Waren de eerste drie maanden van dit jaar nog koud (januari) tot slechts iets warmer dan normaal (februari en maart), april stoomde met een gemiddelde temperatuur van in De Bilt 12,2 graden (tegen 8,3 graden normaal) op naar een tweede plaats in de ranglijst van warmste aprilmaanden sinds 1706. Alleen de legendarisch mooie en warme aprilmaand van 2007 (nog maar 2 jaar geleden) bleef uiteindelijk buiten bereik. Toen was het gemiddeld 13,1 graden.
In Zandvoort was het op 3 april al druk op het strand. Bij een temperatuur van 17 graden lagen veel mensen in de zon. Op zee was zeemist aanwezig. Foto: John Dalhuijsen.
Net als toen begon de warmte ook dit jaar vrijwel meteen. Hogedrukgebieden namen het heft in handen, hielden storingen uit de buurt en zorgden ervoor dat de gemiddelde temperatuur vrijwel de gehele maand ruim boven normaal lag. Pas helemaal aan het einde kwamen ook twee wat koelere dagen voor waarop de temperatuur ongeveer normaal was voor de tijd van het jaar. Met name rond het midden van de maand schommelde het gemiddelde zelfs regelmatig 5 tot 10 graden boven normaal. Op 3 april werd in een groot deel van het land, waaronder in De Bilt, de eerste warme dag van het seizoen genoteerd (maximumtemperatuur 20,0 graden of hoger). In totaal telde april in De Bilt zes van zulke warme dagen, tegen twee normaal.
De landelijk hoogste temperatuur, 24,8 graden werd gemeten op 3 april in Eelde en op 15 april in Arcen. Daarmee kwam het net niet tot een zomerse dag met een maximumtemperatuur van 25 graden of hoger. In 2007 lukte dat wel op een aantal dagen en toen werd als hoogste maandtemperatuur in Westdorpe een waarde van 29,7 graden bereikt. Vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0 graden) kwamen dit jaar in De Bilt niet voor. Normaal telt april vier vorstdagen. Lokaal kwam het op 1 en 23 april wel tot vorst. De landelijk laagste temperatuur werd gemeten op de vliegbasis Twenthe op de 1e : -1,7 graden.
Weinig neerslag
Met gemiddeld over het land circa 22 millimeter neerslag tegen normaal 44 millimeter was april droog. Veel dagen verliepen in een groot deel van het land nagenoeg droog. Het droogst was april in de noordelijke helft van het land met op veel plaatsen minder dan 15 millimeter neerslag. Van de KNMI-stations waren Nieuw Beerta en Hoogeveen het droogst met 11 millimeter. In het zuiden bracht een vrijwel stilliggend front op de 16e en 17e veel regen, plaatselijk circa 30 millimeter. Maastricht was het natste station met een maandsom van 50 millimeter.
Rond de 10e onweerde het in Soesterberg. Jelle Jansen legde deze bliksem vast.
Opvallend waren de zomers aandoende onweersbuien die lokaal vielen op 10, 11 en 15 april. Met name in de nachten van 10 en 11 april leverden de buien, die vanuit het zuidoosten over het land trokken, soms spectaculair vuurwerk op. Er waren toen echter ook heel wat plaatsen waaraan het onweer voorbij ging. Op de 10e liet een onweersbui op Texel in korte tijd 23 millimeter neerslag achter. In De Bilt werd in april 20 millimeter afgetapt tegen 45 millimeter normaal.
In de buurt van Dalfsen moest de brandweer uitrukken om een oud paasvuur, dat weer was gaan branden, alsnog te blussen. Er vlakbij lag een gortdroog bos. Foto: Reinier van Assen.
Veel zon
April was, door de vrijwel voortdurende invloed van hogedrukgebieden, verder een zeer zonnige maand met gemiddeld over het land 226 zonuren tegen 162 normaal. Op de meeste plaatsen eindigde afgelopen maand bij de tien zonnigste aprilmaanden in ruim een eeuw. Ook in deze lijst staat april 2007 op de eerste plaats met toen gemiddeld over het land 280 zonuren. De zon scheen het meest in het noorden van het land.
In Winterswijk ging de zon de voorbije aprilmaand meer dan eens in een prachtige rode gloed onder. De foto is van Ge Ensing.
Op Terschelling werden de meeste zonuren geregistreerd: 253. In het zuidoosten scheen de zon het minst. Op het KNMI-station Maastricht werden 'maar' 197 zonuren gemeten. In De Bilt kwam de maandsom uit op 227 zonuren tegen 158 normaal. De maand ging zonnig van start met op de eerste drie dagen op veel plaatsen dagelijks ruim 10 uren zonneschijn. Ook van 15 april tot en met 22 april scheen de zon, op sommige plaatsen in het noorden van het land iedere dag vrijwel onafgebroken.
Hoe gaat het verder?
Zagen we in 2007 en in 2008, na respectievelijk een recordwarme aprilmaand en een recordwarme meimaand het weer richting zomer geleidelijk afkalven, de grote vraag is natuurlijk of dat ook dit jaar gaat gebeuren? Kijken we op de korte termijn, dan zien we dat de temperaturen de komende dagen een stuk lager zullen zijn dan we de afgelopen week gewend waren. Zeker tot en met donderdag kan er daarbij ook van tijd tot tijd regen vallen omdat storingen van de oceaan nu wel enige tijd tot onze omgeving kunnen doordringen.
Op de wat langere termijn neemt de onzekerheid toe. Terwijl de spreiding tussen de verschillende modelberekeningen toeneemt, dringen meer en meer warme lijntjes tot het pakket door. Maar eenduidig is het signaal voorlopig niet. Een voortgang van het koelere en ook wisselvalligere weer dat we de komende dagen krijgen, maakt minstens evenveel kans.
Mist bij het opstaan in het westen van Brabant. Foto: Corina Magielse in Wernhout.
Seizoensverwachtingen
Voor diegenen die nog verder vooruit willen kijken zijn er tegenwoordig de seizoensverwachtingen. Die van het ECMWF voor de komende zomer is al bekend. De meteorologen van het Europese Centrum voor Middellange termijn Verwachtingen denken dat de kans op een warmere dan normale zomer dit jaar duidelijk groter is dan de kans op een relatief koele zomer. Daarbij moet bedacht worden dat de laatste zomer waarin de gemiddelde temperaturen in Nederland beneden normaal uitkwamen alweer ver achter ons ligt. In 2002 kwam het gemiddelde op normaal uit. Daarna waren alle zomers vrij warm tot zeer warm.
De bollenvelden bij Julianadorp in bloei. Op de achtergrond de Noordzeeduinen. Foto: Margreet Alders.
Voor wat de neerslag betreft, lijkt een herhaling van het natte weer van de afgelopen jaren, vooral in de augustusmaand, er volgens het ECMWF niet in te zitten. Als de berekeningen van het centrum uitkomen, valt gedurende de drie zomermaanden ongeveer de normale tot zelfs een minder grote dan normale neerslaghoeveelheid. Zou dit allemaal bewaarheid worden, dan is de kans dat het warme weer van dit voorjaar ook de komende zomer een vervolg krijgt dus een stuk groter dan in voorgaande jaren. We zullen zien wat ervan uitkomt…
Bronnen: KNMI, Meteo Consult.
