April staat er om bekend dat er met betrekking tot het weer van alles kan gebeuren en dat het in deze periode van het jaar al behoorlijk warm kan worden. Een maximumtemperatuur van 25 graden of hoger, ofwel een zomerse dag, is in april echter vrij uitzonderlijk. Deze maand hebben we er toch al een aantal keren dichtbij gezeten en ook voor morgen staan er opnieuw hoge temperaturen in de verwachting.
De stranden lagen die dag al behoorlijk vol. Foto: Johan Westra.
Vandaag komt de wind nog veelal uit noordelijke richting en met die stroming wordt er in deze tijd van het jaar juist koelere lucht aangevoerd van over zee. Het zeewater is op dit moment namelijk nog relatief koud, een graad of 8, ten opzichte van de temperatuur boven land, vandaag tussen 11 graden op de Waddeneilanden en 21 graden in het binnenland. Zodra de wind dus uit die noordelijke richting komt en de lucht over dat koudere water waait, koelt deze flink af en vooral de kustgebieden hebben daar als eerste last van. De temperatuur lag daar de afgelopen dagen vaak een paar graden lager dan in de rest van het land.
Toch zien we op de satellietbeelden dat er met die noordelijke wind juist vanuit het zuiden af en toe bewolking en buien het land in worden geblazen. Dit komt omdat de stroming in de bovenlucht, hoger in de atmosfeer, juist zuidelijk is. In deze twee verschillende luchtlagen waait de wind dus uit een tegenovergestelde richting.
En ook de watersporters genoten van het zonnige en warme lenteweer. Foto: Jenny van Hoorn.
Aflandige wind
Morgen draait de wind naar het oosten tot zuidoosten en omdat het in het zuiden van Europa al behoorlijk warm is, wordt er flink opgewarmde lucht Nederland in geblazen.
De temperaturen gaan in bijna het hele land een paar graden omhoog en komen uit tussen zo’n 20 graden aan de kust en 24 graden in het binnenland. Ook aan zee gaan de waarden dus weer richting de 20 graden. De warme lucht hoeft nu namelijk geen ‘koud’ water over en blijft dus ‘warm’ als hij de kust bereikt. Alleen de Waddeneilanden en de kop van Noord-Holland houden iets lagere temperaturen, doordat de lucht over het IJsselmeer en de Waddenzee waait en hierdoor een paar graden afkoelt. De temperatuur komt daar morgen uit rond 17 graden.
Tuineffect
Toch is de kans groot dat er op veel thermometers in de tuintjes veel hogere waarden aan worden gegeven. Dit noemen we het tuineffect; de thermometers in tuinen hangen vaak in de zon en uit de wind en net als afgelopen vrijdag, 10 april, zullen veel mensen wat betreft de temperatuur dan op een zomerse dag uitkomen. Officieel gelden deze waarden echter niet als een zomerse dag voor in de boeken. Er zijn een aantal officiële weerstations in Nederland, die exact op de juiste manier zijn opgesteld en de data die zij melden worden gezien als officieel. Zo moeten de thermometer en hygrometer (deze meet de luchtvochtigheid) 1,5 meter boven kortgeknipt gras hangen in een witgeschilderde zogenoemde weerhut. De anemometer (voor het meten van de windsnelheid) en de windvaan (voor de windrichting) moeten op 10 meter hoogte staan of hangen, daar waar de wind vrij spel heeft en daarbij mag de anemometer niet meedraaien met de windvaan.
Afgelopen vrijdag, 10 april, werd er in de zonnige tuin van de familie Voermans meer dan 25 graden gemeten. Foto: familie Voermans.
Zodra één van deze stations dus een waarde van 25 graden of hoger laat zien op de thermometer, spreken we van een zomerse dag in die regio. Op een officiële zomerse dag geldend voor het hele land moet de thermometer in de Bilt ook 25 graden of hoger aangeven. In de maand april komt dit echter slechts eens in de tien jaar voor.
April 2007
Wel was het ook in april 2007 al erg warm en deze maand brak toen ook een aantal records. Met een gemiddelde temperatuur van 13,1 graden staat deze maand op nummer 1 van warmste aprilmaanden ooit. De eerste warme dag, een dag waarbij de maximumtemperatuur 20 graden of meer bedraagt, werd toen al op 12 april gemeten met 20,9 graden in de Bilt en op 14 april was de eerste zomerse dag met 27,6 graden in de Bilt een feit. De maand april 2007 telde toen uiteindelijk 7 zomerse dagen.
Op 14 april in datzelfde jaar werd toen de eerste zomerse dag gehaald met lokaal meer dan 27 graden!
Toch zitten we in deze eerste helft van de maand april, met precies 12 graden, al boven de gemiddelde temperatuur (10,9 graden) van april in 2007. Het lijkt er echter niet op dat we deze maand het maandrecord van 2007 gaan breken, want juist in de tweede helft van april 2007 werd het zo warm dat er records gebroken werden. In de huidige maand april kantelt de temperatuur juist op de helft van de maand naar iets lagere temperaturen (veelal nog wel boven het langjarig gemiddelde voor deze tijd van 13 graden) en zal het gemiddelde iets omlaag gaan. Ook dit jaar blijft april 2007 dus waarschijnlijk aan kop staan, maar een tweede plek is nog wel mogelijk.
Maar niet alleen qua temperatuur staat de maand april 2007 op de eerste positie; ook was het de droogste aprilmaand en scheen toen veruit de meeste zon met 284,2 zonuren. Het verschil ten opzichte van de eerdere nummer 1, april in het jaar 1942 met 258,8 zonuren, is daarmee erg groot met een verschil van meer dan 25 zonuren! We zitten nu natuurlijk pas op de helft van de maand, maar inmiddels zijn er voor deze maand al meer dan 160 zonuren geteld.
Ook vanmiddag scheen de zon volop en steeg het kwik naar zo'n 20 graden. Foto: Margreet van Vianen.
Houden de hoge temperaturen aan?
Na woensdag wordt de wind weer meer noordwestelijk en de temperaturen gaan daarmee een paar graden omlaag. Donderdag wordt het nog een graad of 18 en in het weekend komen we uiteindelijk uit op 14 of 15 graden. Daarbij verdwijnt de zon tijdelijk even van het toneel en maakt plaats voor bewolking en regen. Na het weekend zit er echter weer een voorzichtig herstel in het weerbeeld en daarbij ook de temperaturen.
Bronnen: Meteo Consult, KNMI