Winter 2008/2009: een winter van uitersten

Het is april en de lente is deze week overtuigend binnengevallen. Hoewel er nog steeds mensen zijn die zich op een late wintersportvakantie verheugen (bv. met Pasen), is het een mooi moment om eens terug te blikken op de afgelopen winter.

Om te beginnen, het was de sneeuwrijkste winter sinds 2005/2006. Wat deze winter vooral imponerend maakte was het sneeuwdek in zowel de zuid- als de noordalpen. Sinds december is het aan de koude kant geweest waardoor het aanwezige sneeuwdek zich uitstekend heeft kunnen handhaven, eindelijk ook weer aan de zuidkant van de Alpen.

Aan het eind van het seizoen lag vrijwel overal duidelijk meer sneeuw dan je op basis van het langjarig gemiddelde zou verwachten. Toch kende de winter een duidelijke tweedeling. De eerste helft van de winter profiteerden de zuidalpen van extreme sneeuwval, pas vanaf februari kreeg de noordkant een dik pak.

Zuidalpen
Eind november begon het in de zuidalpen stevig te sneeuwen en dat is tot begin februari eigenlijk niet opgehouden. De dumps volgden elkaar in rap tempo op wat tot indrukwekkende sneeuwhoogtes leidde. In december lag in het zuiden van Zwitserland al 3 tot 5 keer zoveel sneeuw als normaal. Vanaf 10 december viel er in het stadje Lienz (Osttirol, 690m) 115cm sneeuw in twee dagen, een absoluut record voor die plaats. Tal van andere plaatsen werden rond die periode van de buitenwereld afgesloten, iets wat zich de weken daarna nog regelmatig zou herhalen.


<sub>Verse sneeuwhoeveelheden in 48 uur tijd in Osttirol en Karinthië (dd. 12 december '08)


Ingesneeuwde liftinstallatie in Italiaanse Alpen, medio december '08


Dolomieten, december '08</sub>

We hadden dit jaar dan ook vaak te maken met de beruchte Genuadepressie, meer dan 10 keer verscheen ie deze winter en dat is bijzonder. Oorzaak waren lagedrukgebieden die vanaf de Britse Eilanden voortdurend naar het zuiden uitzakten en koude lucht naar de Middellandse Zee stuurden. In aanraking komend met de warme Middellandse Zee activeerden deze luchtmassa's sterk. Zodanig dat zich vaak een aparte kern van lagedruk kon vormen boven het westen van de Middellandse Zee, die vervolgens zorgde voor een Südstau tegen de zuidkant van het Alpenmassief. Ter informatie, er gaan menige jaren voorbij zonder noemenswaardige lagedruk in dit gebied, dat is een van de redenen geweest dat Italiaanse skigebieden eind jaren '80 massaal zijn overgeschakeld op kunstsneeuw.


_{Luchtdrukverdeling zoals we die in de eerste helft van de winter regelmatig zagen; uitzakkende lagedruk van Engeland tot Spanje. Ten oosten daarvan een zuidelijke aanvoer, ontwikkeling van Genuadepressies en zware sneeuw aan de zuidkant.}

Noordalpen
De noordalpen daarentegen moesten het tot februari voornamelijk hebben van uitgebluste restanten van storingen uit het zuiden. Dat is meteen het voordeel van südstau, die geven vaak ook wat sneeuw aan de noordkant. Meerdere malen viel 10-20 cm sneeuw aan de noordkant die telkens voor een verversing van het aanwezige sneeuwdekje zorgde. Een echte dump bleef echter uit, het gevolg was dat vooral de Oostenrijkers met argusogen naar het zuiden bleven kijken dat letterlijk verzonk in de sneeuwmassa's.

Begin februari ging het roer om. Vanaf toen nestelde zich een standvastig hogedrukgebied boven de Golf van Biscaye met uitlopers richting de Britse Eilanden. Een precies omgekeerde drukverdeling met aanhoudende noordwestelijke winden. Dat resulteerde in een zeer sneeuwrijke maar ook erg sombere februarimaand. De sneeuw hoopte zich steeds verder op, niet zo spectaculair als voordien in de zuidalpen maar vrijwel wekelijks kwam er wel ergens een halve meter bij.

Dit resulteerde in een maartmaand die uitblonk in sneeuwhoeveelheden! In veel dalen werden pas medio maart de grootste sneeuwhoeveelheden van het seizoen gemeten. Normaal gesproken gebeurt dat half februari, ruim een maand eerder. Ook in maart sneeuwde het veelvuldig in de noordalpen, pas in de laatste week kwam daarin verandering.


<sub>Sneeuwruimen in Schnepfau, Bregenzerwald (O) eind februari '09.


Twee berghutten in Hinterstoder (O), 28 maart (Foto: Manuel Ecker)</sub>

Eind maart trad de lente dan eindelijk in. Eerst in Frankrijk en later ook in de rest van het Alpengebied. De temperaturen gingen sterk omhoog en de zon brandde de sneeuw in de dalen in rap tempo weg; het was het begin van de grote dooioperatie. Er zullen nog maanden overheen gaan voordat alle sneeuw gesmolten is...

'Overall' was het dus een zeer geslaagde winter, al kwam hij in de noordalpen behoorlijk laat op gang. Ook was het een winter die verder reikte dan alleen het Alpengebied. Begin april was het eiland Corsica het sneeuwrijkste gebied van Frankrijk! Op de 2360m hoge Cinto Rotondo lag nog meer dan 4 meter sneeuw, volgens Meteo France is dat in 30 jaar niet voorgekomen.

Bedankt
Met deze terugblik zijn we er nog niet. Omdat het winterseizoen nog niet helemaal ten einde is zal ik je de komende weken op de hoogte blijven houden van de weersontwikkelingen in de Alpen, al is het op minder frequente basis. Wil je daarnaast nogeens rustig door alle eerdere berichten heenbladeren, deze vind je in ons weerarchief rechts in beeld.

Tot slot wil ik alvast iedereen bedanken voor het volgen van de Alpenweerpraat, en voor de respons die ik op dit blog en via de mail heb ontvangen. Het blijft mede daardoor een geweldige stimulans om deze weerberichten ook de komende jaren te blijven verzorgen. Thnx!

_{©Snowrepublic}