In het Zuidpoolgebied dreigt een grote ijsschots af te breken van de zogenoemde Wilkins-ijsplaat. De schots zit nu nog met een smalle ijsbrug vast aan het vasteland van Antarctica, maar op satellietbeelden van de Europese Ruimtevaart Organisatie ESA is te zien dat die verbinding op knappen staat.
De ijschots is zeker 10.000 km2 groot, een kwart van Nederland. Oorspronkelijk was hij nog groter maar er is vorig jaar twee keer een stuk van afgebroken. Wetenschappers houden de Wilkinsplaat al jaren scherp in de gaten. Voor hen geldt de ijsplaat als barometer voor de opwarming van de aarde.
©NOS | Gewijzigd: 17 mei 2009, 19:16 uur, door Bronk
Een enorme ijsplaat, met een oppervlakte van 14.000 vierkante kilometer, is afgebroken van de Zuidpool. Door breuklijnen, stromingen en verdere opwarming zal de zogeheten Wilkinsijsplaat de komende jaren snel in grootte afnemen.
De ijsplaat zat als een schiereiland vast aan de Zuidpool. De verbinding was in de jaren ’50 nog ruim 100 kilometer lang, vorige week was daar nog slechts 49 kilometer van over. De plaat zorgde ook voor een vaste verbinding tussen Antarctica en Charcot Island.
,,Twee dagen zat de ijsplaat nog vast, maar het moest er een keer van komen dat hij zou losscheuren. Hier was het slechts wachten op,’’ vertelt glacioloog David Vaughan van het Britse Antarctica Onderzoek.
Verwacht wordt dat de losgeslagen ijsplaat in kleinere brokken uiteen zal vallen. Vaughan en andere wetenschappers noemen de situatie op de Zuidpool ‘dramatisch’. Vanuit vliegtuigen is goed te zien dat de stijging van de temperatuur op aarde enorme gevolgen heeft voor de ijskap op de Zuidpool.
Uit onderzoek van afzetting op de zeebodem blijkt dat de ijsplaten al meer dan 10.000 jaar op hun plaats lagen. De afgelopen vijftig jaar zijn echter tien kolossale ijsplaten afgebroken of flink in grootte afgenomen. Vóór de Wilkins-plaat gebeurde dat in 1995 met de ijsplaat Larsen A, en in 2002 was het de beurt aan de Larsen B, aan de noordkant van de Zuidpool.
De temperatuur op Antarctica is de afgelopen vijftig jaar enorm gestegen, met meer dan drie graden Celsius.
©AD