Na de winter krijgen veel mensen toch weer behoefte aan de zon en mag het volgens velen wel weer afgelopen zijn met de regen en sneeuw. Slechts een enkeling is dan zo gek om het beginnende lenteweer te verruilen voor koud en wisselvallig weer. Uw schrijfster was er hier één van. De bestemming was IJsland. Een land dat niet alleen grote verschillen in het landschap kent, maar ook bekend staat om zijn sterk wisselvallige weerbeeld, dat binnen enkele uren volledig kan omslaan.
Prachtig witte bergen na enkele flinke sneeuwbuien.
Opvallend was al de erg dikke laag bewolking waar het vliegtuig doorheen moest om uiteindelijk te kunnen landen. Het was alsof we door een doolhof van wolkentorens vlogen in allerlei verschillen tinten en formaties. Verschillende luchtlagen waren duidelijk zichtbaar en ook de sterk stijgende luchtbewegingen waren goed voelbaar. Eenmaal onder de bewolking werd een deel van het land zichtbaar; een zeer uitgestrekt wit landschap afgewisseld met bijna zwarte delen dichterbij de zee.
IJsland is ongeveer 3 keer zo groot als Nederland en heeft slechts 600 duizend inwoners. Twee derde daarvan woont in de hoofdstad Reykjavik en de resterende 200 duizend wonen in de rest van het immense eiland. Zodra je de hoofdstad dan ook verlaat, waan je jezelf in een soort van maanlandschap vol met brokken lava en geen enkele boom of struik. Het enige wat er in die gebieden groeit, is het korstmos dat zich in de loop van de jaren op de lava heeft genesteld.
De waterval Gulfoss. Door het koude water wat opstoof, was het daar nog een tikkeltje kouder.
Na eerst natuurlijk mijn dienstdoende collega te hebben gebeld wat het weer in IJsland ging doen, was ik al voorbereid op mogelijke sneeuwbuien en die vielen er ook. Er schoof een storing over, maar achter die storing klaarde het op, waarna ook regelmatig de zon tevoorschijn kwam. Dit leverde prachtige plaatjes op. De zon bescheen op de meest prachtige manieren de witte bergketens en ook het korstmos op de lavavelden zag er hierdoor erg mooi uit.
Koud was het er wel. De gemiddelde dagtemperatuur lag vrijwel dagelijks rond -2 graden en dat is aan de koude kant voor deze tijd van het jaar. De gemiddelde dagtemperatuur ligt in maart normaalgesproken rond een halve graad boven nul en daalt klimatologisch gezien in de nachten juist naar die -2 graden. De eerste dagen werd er achter het front dat overkwam koude lucht vanuit het noordwesten aangevoerd, maar een paar dagen later waaide er een snijdend koude oostenwind. Net als het veel voorkomende hogedrukgebied bij de Azoren, ligt er bij IJsland vaak lagedruk in de buurt. Hierdoor waait er op het eiland zelf vaak een oostenwind. Het binnenland is door de sneeuw vaak koud en die koude lucht wordt als het ware naar het zuidwesten geblazen en daar wonen juist de meeste mensen.
De lavavelden waren nu en dan ook bedekt met een laagje sneeuw. Dit is het nationaal park Pingvellir.
Echt koud werd het echter pas toen we een kijkje gingen nemen in de binnenlanden. Tussen de bergketens in is er amper een huis of boom te bekennen en de wrijving is op dat moment dan ook nihil. De koude wind waait met volle vaart langs je oren. De gevoelstemperatuur lag daardoor nog een flink stuk lager, waarna de kou al snel tot in je botten doordrong.
Natuurverschijnselen
Maar niet alleen de verschillen in het weerbeeld zijn echter opvallend in IJsland. Ook de grote variëteit aan natuurverschijnselen is er enorm. Tussen de lavavelden en ook in de bergen zie je bijvoorbeeld regelmatig een grote pluim stoom opduiken; warmwater- of heetwaterbronnen. Het contrast is soms erg groot. Aan de voet van een besneeuwde berg stond ik te kijken naar een gat met daarin kokend heet water dat vanuit de aarde omhoog borrelt.
Warmwaterbronnen zijn er veel te vinden in IJsland.
De Blue Lagoon. Een bekende warmwaterbron waarin ook heilzame mineralen en algen voorkomen. Je kunt hierin ook zwemmen.
Een groot deel van IJsland is een geothermisch zeer actief gebied en staat dan ook bekent om zijn geisers. De bekendste is de Geysir, waarvan de het woord geiser afkomstig is. Mede doordat er in het verleden veel rommel, zoals wasmiddel, in de kern werd gegooid om hem onnatuurlijk op te wekken, heeft hij enkele jaren niet gespoten. Na een aardbeving in 2000 werd hij echter weer actief, zij het in veel mindere mate en lang niet zo krachtig als daarvoor. Een paar meter verder ligt een nog wel zeer actieve geiser en deze spuit om de 4 tot 7 minuten een enorme waterkolom de lucht in. Een erg indrukwekkend gezicht.
De actieve geiser Strokkur spuwt om de 4 tot 7 minuten een grote hoeveelheid water de lucht in.
Een ander zeer bijzonder fenomeen is natuurlijk het noorderlicht. Dit lichtspektakel is ’s avonds en ’s nachts bij een heldere hemel veelal zichtbaar. Een bundel van vaak groen licht, maar soms ook zichtbaar in allerlei andere kleurvariaties, verschijnt aan de horizon en vervormt zich op speelse wijze in allerlei formaties. De activiteit van het noorderlicht is afhankelijk van de activiteit op het oppervlak van de zon en ondanks dat deze op dit moment erg laag is, was het op twee avonden goed zichtbaar. En nu heb ik het nog niet eens over het vulkanisme, de gletsjers en de watervallen gehad!
Ook het noorderlicht is een bekend natuurverschijnsel wat in IJsland goed te zien is. Zelf heb ik er geen foto's van kunnen maken, maar collega Maarten Noort had eerder in Alaska meer geluk. Foto: Maarten Noort.
Bron: Meteo Consult