Tornado`s
Tornado`s
Tornado en windhozen zijn kinderen van regen- en onweersbuien. Een windhoos en een tornado zijn feitelijk hetzelfde, maar om van tornado te spreken moet de windhoos minstens 100 per uur aan wind opleveren. Tevens moet een tornado boven land ontstaan, anders kunnen spreken we van waterhoos. Geen wonder dat tornado's in het voorjaar voorkomen, als de atmosfeer nog niet aan de fel zon gewend is. De bekendste tornadozones zijn Noord-Amerika, Oost-India en Bangladesh (Figuur 1). Daar is het warm en vochtig en daar staat in het voorjaar vaak een harde wind. Nederland kent ook tornado's, maar die zijn zeldzaam. De bekendste zijn de Chaam-Tricht-tornado van 25 juni 1967 (categorie 3) en de windhozen van Borculo (10 augustus 1925). Recenter hadden we windhozen in Hoogeveen (14 juni 2007), Oldebroek (juni 1987), en tussen Grouw en Oostermeer (4 augustus 2008). Die 4e augustus was ook de datum van de tornado in Hautmont, tussen Lille en Charleroi. Daar vielen toen 3 slachtoffers. Frankrijk heeft vaker tornado's en ook Italië heeft elk voorjaar enkele zwaardere windhozen. Ook Duitsland heeft er soms last van en zelfs in Finland kunnen ze voorkomen.
De meest zware tornado´s komen voor in landen waar de zee in het zuiden is en de bergen in het westen. Daardoor kan warme zeelucht verder worden opgeward, terwijl via de bergen depressies stiekem kunnen naderen. Op het land wordt de lucht dan eerst ongehinderd opgewarmd, maar door de nadering van het lagedrukgebied wordt de lucht steeds onstabieler. Op een gegeven moment is er geen houden meer aan en ontstaat onweer en hagel. Het hangt daarna af van de wind, hoe lang de buien het vol kunnen houden, en of er een tornado ontstaat. Want dat is nooit zeker (Foto 2). De wind moet in ieder geval draaien met de hoogte en moet volgens een strikt profiel ook toenemen. Is er eenmaal een tornado, dan kan die 10-60 minuten blijven en veel ellende veroorzaken. Vooral de snellopers (60-90 km per uur) zijn gevaarlijk.
Weerkundig gezien is het niet goed om te zeggen dat tornado's ontstaan bij de botsing van warme en koude lucht. Waar luchtmassa´s botsen is immers het front en daar ontstaat wel noodweer, maar meestal geen tornado´s. De zwaarste tornado´s ontstaan een eindje voor het koufront, of in de buurt van het warmtefront (Zie figuur hieronder).
Juist daardoor komen ze vaak bij verrassing. De bijbehorende onweersbui is ongeveer 20 km groot en heeft op de satelliet een ovale of een V-vorm met enkele felle witte punten. Onder die toppen in de wolken is de tornado te vinden. Deze trekt in principe met het onweer mee, maar soms gaat het ook van links naar rechts of zelfs achteruit. Dat maakt het extra verraderlijk.
Sommige mensen gaan er op uit om achter tornado´s aan te rijden. Er gaat dan een auto vol met computers en apparatuur mee, om via de radar en de radio´s het actuele weer te volgen. Soms worden zelfs weerballonnen opgelaten in de onweerswolk. Doe zoiets niet onvoorbereid want het is niet ongevaarlijk (Zie foto hieronder). Door waarschuwingen is het aantal slachtoffers in de VS sinds de jaren ´50 overigens met de helft afgenomen. Bangladesh is nu het land met de meeste tornadoslachtoffers. Op 13 mei 1996 vielen daar op 1 dag 700 doden. Het seizoen duurt daar van maart tot juni, in Amerika van april tot juli, en in West-Europa is het van juni tot september (als er hier al sprake is van een seizoen). Ook Zuid-Australië en Noord-Argentinië krijgen per jaar een paar tornado´s. Warm en vochtig is het in Europa vaak genoeg en onweer en hagel komen ook voor, maar als het warm is waait het meestal niet. En buien gebruiken juist de wind om die om te zetten in 1 of 2 draaikolken. Het moet dus al een tijdje waaien voor het gaat onweren. Samenvattend ontstaan tornado's daar waar het warm is, hard waait, en waar een depressie er aan komt.
Bron: Jules Geirnaerdt Meteo, NOAA, Storm Chaser homepage.
Tornado en windhozen zijn kinderen van regen- en onweersbuien. Een windhoos en een tornado zijn feitelijk hetzelfde, maar om van tornado te spreken moet de windhoos minstens 100 per uur aan wind opleveren. Tevens moet een tornado boven land ontstaan, anders kunnen spreken we van waterhoos. Geen wonder dat tornado's in het voorjaar voorkomen, als de atmosfeer nog niet aan de fel zon gewend is. De bekendste tornadozones zijn Noord-Amerika, Oost-India en Bangladesh (Figuur 1). Daar is het warm en vochtig en daar staat in het voorjaar vaak een harde wind. Nederland kent ook tornado's, maar die zijn zeldzaam. De bekendste zijn de Chaam-Tricht-tornado van 25 juni 1967 (categorie 3) en de windhozen van Borculo (10 augustus 1925). Recenter hadden we windhozen in Hoogeveen (14 juni 2007), Oldebroek (juni 1987), en tussen Grouw en Oostermeer (4 augustus 2008). Die 4e augustus was ook de datum van de tornado in Hautmont, tussen Lille en Charleroi. Daar vielen toen 3 slachtoffers. Frankrijk heeft vaker tornado's en ook Italië heeft elk voorjaar enkele zwaardere windhozen. Ook Duitsland heeft er soms last van en zelfs in Finland kunnen ze voorkomen.
De meest zware tornado´s komen voor in landen waar de zee in het zuiden is en de bergen in het westen. Daardoor kan warme zeelucht verder worden opgeward, terwijl via de bergen depressies stiekem kunnen naderen. Op het land wordt de lucht dan eerst ongehinderd opgewarmd, maar door de nadering van het lagedrukgebied wordt de lucht steeds onstabieler. Op een gegeven moment is er geen houden meer aan en ontstaat onweer en hagel. Het hangt daarna af van de wind, hoe lang de buien het vol kunnen houden, en of er een tornado ontstaat. Want dat is nooit zeker (Foto 2). De wind moet in ieder geval draaien met de hoogte en moet volgens een strikt profiel ook toenemen. Is er eenmaal een tornado, dan kan die 10-60 minuten blijven en veel ellende veroorzaken. Vooral de snellopers (60-90 km per uur) zijn gevaarlijk.
Weerkundig gezien is het niet goed om te zeggen dat tornado's ontstaan bij de botsing van warme en koude lucht. Waar luchtmassa´s botsen is immers het front en daar ontstaat wel noodweer, maar meestal geen tornado´s. De zwaarste tornado´s ontstaan een eindje voor het koufront, of in de buurt van het warmtefront (Zie figuur hieronder).
Juist daardoor komen ze vaak bij verrassing. De bijbehorende onweersbui is ongeveer 20 km groot en heeft op de satelliet een ovale of een V-vorm met enkele felle witte punten. Onder die toppen in de wolken is de tornado te vinden. Deze trekt in principe met het onweer mee, maar soms gaat het ook van links naar rechts of zelfs achteruit. Dat maakt het extra verraderlijk.
Sommige mensen gaan er op uit om achter tornado´s aan te rijden. Er gaat dan een auto vol met computers en apparatuur mee, om via de radar en de radio´s het actuele weer te volgen. Soms worden zelfs weerballonnen opgelaten in de onweerswolk. Doe zoiets niet onvoorbereid want het is niet ongevaarlijk (Zie foto hieronder). Door waarschuwingen is het aantal slachtoffers in de VS sinds de jaren ´50 overigens met de helft afgenomen. Bangladesh is nu het land met de meeste tornadoslachtoffers. Op 13 mei 1996 vielen daar op 1 dag 700 doden. Het seizoen duurt daar van maart tot juni, in Amerika van april tot juli, en in West-Europa is het van juni tot september (als er hier al sprake is van een seizoen). Ook Zuid-Australië en Noord-Argentinië krijgen per jaar een paar tornado´s. Warm en vochtig is het in Europa vaak genoeg en onweer en hagel komen ook voor, maar als het warm is waait het meestal niet. En buien gebruiken juist de wind om die om te zetten in 1 of 2 draaikolken. Het moet dus al een tijdje waaien voor het gaat onweren. Samenvattend ontstaan tornado's daar waar het warm is, hard waait, en waar een depressie er aan komt.
Bron: Jules Geirnaerdt Meteo, NOAA, Storm Chaser homepage.
Citaat van Verwijderde_gebruiker_01, zondag 29 maart 2009, 20:57 uur
De meest zware tornado´s komen voor in landen waar de zee in het zuiden is en de bergen in het westen.
Het kan dat ik me vergis, maar op het zuidelijk halfrond is de overheersende luchtstroom toch anders?
Daar zou ik namelijk zeggen, dat het juist is, in landen met in het noorden zee, en bergen in het oosten.
Het kan dat ik me vergis, maar op het zuidelijk halfrond is de overheersende luchtstroom toch anders?
Daar zou ik namelijk zeggen, dat het juist is, in landen met in het noorden zee, en bergen in het oosten.
Degene die dat heeft mogen aanschouwen en vastleggen op foto is trouwens Mike Hollingshead! Een amerikaanse chaser die echt wel weet hoe het moet
extremeinstability.com
extremeinstability.com
Mijn WebsiteMijn Twitter
