Maart wordt steeds natter
Maart wordt steeds natter
Qua weer is maart een zeer wispelturige maand, dat zal voor niemand een openbaring zijn. De lente zit er aan te komen, barst soms zelfs al in volle hevigheid los, maar in andere jaren lijkt de atmosfeer te aarzelen tussen herfst en licht winters. Voor veel mensen is het meest ideale scenario dat maart nog guur en licht winters begint, maar geleidelijk uitmond in de eerste aangename lentedagen gedurende de laatste week van maart.
Gisteren werd in de loop van de dag de meer getage regen vervangen door buien, die lokaal, zoals hier in het Drentse De Kiel, een waar hageltapijtje achterlieten. Foto: Karin Broekhuijsen.
Helaas komt het werkelijke beeld lang niet altijd overeen met datgene wat we wensen. Vorig jaar bijvoorbeeld verliepen de vroege paasdagen meer winters dan lenteachtig en ook dit jaar werd het droge en zonnige intermezzo na het afgelopen weekeinde bruut doorbroken.
Maart wordt natter
Toch leert de klimatologie ons dat de temperatuur, zowel ’s nachts als overdag, een flinke stijging laat zien. De gemiddelde minimumtemperatuur stijgt ongeveer twee graden in de loop van de maand en de maximumtemperatuur zelfs bijna drie graden. De snel toenemende daglengte vertaalt zich in een groter aantal zonne-uren. Het zeewater is nog koud en daarom is het langs de kust dikwijls zonniger dan dieper landinwaarts, waar het in de loop van de dag niet zelden kan dichtsmeren met nogal wat stapelwolkjes.
Gisterenmiddag werden soms fraaie luchten gezien, zoals deze wolkenstraat. Foto Corina Magielse.
Daarbij is er al een tijd lang iets opvallends aan de hand. Maart wordt namelijk natter, een trend die al tientallen jaren aan de gang is. Februari en april zijn relatief droge maanden in ons land, een beeld waar maart in het midden van de vorige eeuw ook bij hoorde, maar inmiddels heeft de eerste lentemaand zich daar aardig aan weten te ontworstelen. We laten de klimatologie spreken.
Maartneerslag vanaf 1906
In het navolgende bekijken we de maartneerslag, telkens gemiddeld per dertig jaar en steeds in stapjes van tien jaar in De Bilt, beginnende met de periode van 1911 tot en met 1940. Toen kwam de maandgemiddelde neerslag uit op 46.5 mm, om in de periode daarna, van 1921 tot en met 1950, te dalen naar 40.2 mm. Dat kwam vooral door een vijftal natte maartmaanden op rij, van 1912 tot en met 1916, die uit deze tweede reeks waren weggevallen. Maart 1914 spande de kroon, in De Bilt is dat tot op heden nog steeds de natste maartmaand met een totaal van 138.6 mm. Het zou hierna 67 jaar duren alvorens er voor de tweede maal in maart honderd millimeter of meer kon worden afgetapt!
Grafiek van de neerslagmaandsommen van maart, in De Bilt. De dikke lijn geeft het 30-jarige lopende gemiddelde weer. De grafiek loopt tot en met 2007, maar ook maart 2008 was erg nat met 91.9 mm.
Tot en met het jaar 2000 kunnen er sinds de periode 1921-1950 in totaal zes stapjes van tien jaar worden gemaakt, die steeds dertig jaar omvatten. De gemiddelde neerslag gedurende die zes periodes van dertig jaar, is na die eenmalige daling, gestaag opgelopen, getuige de volgende uitkomsten: 40.2 – 44.3 – 47.3 – 51.6 – 62.9 en 65.4 mm. Vooral sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw, is het dus hard gegaan. Maar ook nu is de koek nog niet op. De laatste dertig maartmaanden, van 1979 tot en met 2008 leveren een gemiddelde maandsom van 69.0 mm op! Procentueel bezien is maart nu dus méér dan 50% natter geworden, vergeleken met de zestigjarige periode van 1920 tot 1980.
Natte en droge maartmaanden
Het geschetste beeld geldt niet alleen voor de gemiddelden, maar ook als we naar de uitschieters kijken. Na 1914 duurde het tot 1981, alvorens maart opnieuw tenminste honderd millimeter opleverde. Maart 1981 kwam tot 134.4 mm, goed voor een tweede plaats. Daarna kwamen zulke natte lentemaanden echter geregeld voor, ook in 1988, 1989, 1998 en 2006 werd de honderd millimeter overschreden. Daarnaast kwamen er genoeg maartmaanden voor die niet zó nat, maar toch verre van droog waren. Leggen we de grens bij 80 mm, dan zien we dat het tot de jaren 80 van de vorige eeuw heel normaal was dat in een willekeurige periode van dertig jaar er drie van zulke natte maanden optraden, gemiddeld één maal per tien jaar dus. Dat beeld is inmiddels radicaal veranderd. Gedurende de laatste dertig jaar was bijna de helft (14 van de 30 maartmaanden) natter dan 80 mm!
Strandweer is het nog niet echt, maar de tijd van de standpaviljoenhouders komt nog wel! Foto: Gieny Boersma.
Kijkend naar de droge kant, zien we dat sinds het tijdvak 1961-1990, 35 tot 40% van de maartmaanden minder dan 50 mm opleverden, een duidelijke minderheid dus. Vóór die tijd lag het percentrage droge maanden veel hoger, tussen bijna 60 en méér dan 70%! De allerdroogste maartmaand stamt uit 1929, toen viel er slechts 7.1 mm. Dat de neerslag zich echter zeer wispelturig gedraagt, blijkt uit het feit dat ook maart 1993 en 1996 met slechts 10.8 mm, zeer droog verliepen. Het is des te opvallender dat, ondanks het optreden van twee bijna recorddroge maartmaanden kort na elkaar, het gemiddelde over de hele periode waarin die twee maanden vallen, toch zo hoog is uitgekomen.
In delen van het land beleefden we nog een mooie zonsopkomst. Dat was echter geen voorbode van een mooie lentedag. Foto: Corina Magielse.
De huidige maartmaand is nog niet zo nat. In De Bilt stond de teller tot en met de 25e op slechts 33 mm. Gezien het huidige natte weer komt daar zeker nog het een en ander bij. Een rekensommetje leert dat de kans groot is dat nieuwe norm, die straks bepaald gaat worden over de periode 1981-2010, opnieuw hoger zal uitpakken dan de vorige. Als er namelijk gedurende de rest van deze maand en in maart 2010 bij elkaar opgeteld méér dan 30 mm valt, dan is dat het geval. We zien dan al zeventig jaar op rij, maart alleen maar natter worden…
©Meteo Consult
Qua weer is maart een zeer wispelturige maand, dat zal voor niemand een openbaring zijn. De lente zit er aan te komen, barst soms zelfs al in volle hevigheid los, maar in andere jaren lijkt de atmosfeer te aarzelen tussen herfst en licht winters. Voor veel mensen is het meest ideale scenario dat maart nog guur en licht winters begint, maar geleidelijk uitmond in de eerste aangename lentedagen gedurende de laatste week van maart.
Gisteren werd in de loop van de dag de meer getage regen vervangen door buien, die lokaal, zoals hier in het Drentse De Kiel, een waar hageltapijtje achterlieten. Foto: Karin Broekhuijsen.
Helaas komt het werkelijke beeld lang niet altijd overeen met datgene wat we wensen. Vorig jaar bijvoorbeeld verliepen de vroege paasdagen meer winters dan lenteachtig en ook dit jaar werd het droge en zonnige intermezzo na het afgelopen weekeinde bruut doorbroken.
Maart wordt natter
Toch leert de klimatologie ons dat de temperatuur, zowel ’s nachts als overdag, een flinke stijging laat zien. De gemiddelde minimumtemperatuur stijgt ongeveer twee graden in de loop van de maand en de maximumtemperatuur zelfs bijna drie graden. De snel toenemende daglengte vertaalt zich in een groter aantal zonne-uren. Het zeewater is nog koud en daarom is het langs de kust dikwijls zonniger dan dieper landinwaarts, waar het in de loop van de dag niet zelden kan dichtsmeren met nogal wat stapelwolkjes.
Gisterenmiddag werden soms fraaie luchten gezien, zoals deze wolkenstraat. Foto Corina Magielse.
Daarbij is er al een tijd lang iets opvallends aan de hand. Maart wordt namelijk natter, een trend die al tientallen jaren aan de gang is. Februari en april zijn relatief droge maanden in ons land, een beeld waar maart in het midden van de vorige eeuw ook bij hoorde, maar inmiddels heeft de eerste lentemaand zich daar aardig aan weten te ontworstelen. We laten de klimatologie spreken.
Maartneerslag vanaf 1906
In het navolgende bekijken we de maartneerslag, telkens gemiddeld per dertig jaar en steeds in stapjes van tien jaar in De Bilt, beginnende met de periode van 1911 tot en met 1940. Toen kwam de maandgemiddelde neerslag uit op 46.5 mm, om in de periode daarna, van 1921 tot en met 1950, te dalen naar 40.2 mm. Dat kwam vooral door een vijftal natte maartmaanden op rij, van 1912 tot en met 1916, die uit deze tweede reeks waren weggevallen. Maart 1914 spande de kroon, in De Bilt is dat tot op heden nog steeds de natste maartmaand met een totaal van 138.6 mm. Het zou hierna 67 jaar duren alvorens er voor de tweede maal in maart honderd millimeter of meer kon worden afgetapt!
Grafiek van de neerslagmaandsommen van maart, in De Bilt. De dikke lijn geeft het 30-jarige lopende gemiddelde weer. De grafiek loopt tot en met 2007, maar ook maart 2008 was erg nat met 91.9 mm.
Tot en met het jaar 2000 kunnen er sinds de periode 1921-1950 in totaal zes stapjes van tien jaar worden gemaakt, die steeds dertig jaar omvatten. De gemiddelde neerslag gedurende die zes periodes van dertig jaar, is na die eenmalige daling, gestaag opgelopen, getuige de volgende uitkomsten: 40.2 – 44.3 – 47.3 – 51.6 – 62.9 en 65.4 mm. Vooral sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw, is het dus hard gegaan. Maar ook nu is de koek nog niet op. De laatste dertig maartmaanden, van 1979 tot en met 2008 leveren een gemiddelde maandsom van 69.0 mm op! Procentueel bezien is maart nu dus méér dan 50% natter geworden, vergeleken met de zestigjarige periode van 1920 tot 1980.
Natte en droge maartmaanden
Het geschetste beeld geldt niet alleen voor de gemiddelden, maar ook als we naar de uitschieters kijken. Na 1914 duurde het tot 1981, alvorens maart opnieuw tenminste honderd millimeter opleverde. Maart 1981 kwam tot 134.4 mm, goed voor een tweede plaats. Daarna kwamen zulke natte lentemaanden echter geregeld voor, ook in 1988, 1989, 1998 en 2006 werd de honderd millimeter overschreden. Daarnaast kwamen er genoeg maartmaanden voor die niet zó nat, maar toch verre van droog waren. Leggen we de grens bij 80 mm, dan zien we dat het tot de jaren 80 van de vorige eeuw heel normaal was dat in een willekeurige periode van dertig jaar er drie van zulke natte maanden optraden, gemiddeld één maal per tien jaar dus. Dat beeld is inmiddels radicaal veranderd. Gedurende de laatste dertig jaar was bijna de helft (14 van de 30 maartmaanden) natter dan 80 mm!
Strandweer is het nog niet echt, maar de tijd van de standpaviljoenhouders komt nog wel! Foto: Gieny Boersma.
Kijkend naar de droge kant, zien we dat sinds het tijdvak 1961-1990, 35 tot 40% van de maartmaanden minder dan 50 mm opleverden, een duidelijke minderheid dus. Vóór die tijd lag het percentrage droge maanden veel hoger, tussen bijna 60 en méér dan 70%! De allerdroogste maartmaand stamt uit 1929, toen viel er slechts 7.1 mm. Dat de neerslag zich echter zeer wispelturig gedraagt, blijkt uit het feit dat ook maart 1993 en 1996 met slechts 10.8 mm, zeer droog verliepen. Het is des te opvallender dat, ondanks het optreden van twee bijna recorddroge maartmaanden kort na elkaar, het gemiddelde over de hele periode waarin die twee maanden vallen, toch zo hoog is uitgekomen.
In delen van het land beleefden we nog een mooie zonsopkomst. Dat was echter geen voorbode van een mooie lentedag. Foto: Corina Magielse.
De huidige maartmaand is nog niet zo nat. In De Bilt stond de teller tot en met de 25e op slechts 33 mm. Gezien het huidige natte weer komt daar zeker nog het een en ander bij. Een rekensommetje leert dat de kans groot is dat nieuwe norm, die straks bepaald gaat worden over de periode 1981-2010, opnieuw hoger zal uitpakken dan de vorige. Als er namelijk gedurende de rest van deze maand en in maart 2010 bij elkaar opgeteld méér dan 30 mm valt, dan is dat het geval. We zien dan al zeventig jaar op rij, maart alleen maar natter worden…
©Meteo Consult
