Zinderend
Zinderend
Het gebeurt ook wel eens als de zon diep in de winterstand staat. Maar het blijft een typisch lente- en zomerverschijnsel: het ‘zinderen’ van de lucht.
Het is een welbekend beeld voor velen. Stilstaand in een eindeloze file op weg naar huis of naar de Middellandse Zee. De felle zomerzon op de bol. En langs de schijnbaar oneindige rij met auto’s danst de lucht boven het zwartgrijze asfalt. Of in een wat prettiger situatie, dezelfde dartelende lucht boven het rechte asfaltfietspad, met de waterfles aan de lippen tijdens een korte pauze op een weekenddagje uit.
Weliswaar is het op dit moment niet zo warm als het beeld dat de bovenstaande voorbeelden waarschijnlijk oproepen. Maar het beschreven effect komt ook in deze tijd van het jaar bij zonnig weer vaak al voor. Het belangrijkste hierbij is dat de atmosfeer in de onderste tientallen centimeters van de atmosfeer zeer onstabiel wordt.
Hoe het werkt
De zon warmt het aardoppervlak flink aan, en die geeft op haar beurt deze energie door aan de luchtlagen erboven. Het warmst is het daarbij vlak boven de grond. De warmte van de zon wordt immers via dat aardoppervlak aan de lucht doorgegeven.
De temperaturen om half drie vanmiddag op de reguliere meethoogte van 1,5 meter.
Bij dit alles lopen de temperaturen het hoogste op boven - als we ons beperken tot natuurlijke ondergronden – zandgrond. Dit simpelweg, omdat zandgrond zelf het snelst opwarmt (en in de nacht overigens ook weer het snelst afkoelt). Door de grote verschillen tussen de temperatuur van de lucht direct boven de grond en dáár weer boven, stijgen de luchtbellen snel op. Ze borrelen op als het ware op.
Voor wat betreft natuurlijke ondergronden kan daardoor boven zandgrond het gemakkelijkst sprake zijn van ‘trillende’ lucht. Maar veel sterker nog speelt dit verhaal boven asfalt. Asfalt warmt namelijk nóg sneller op dan zand, en de verschillende in temperatuur tussen de lucht direct boven het asfalt en daar weer iets boven, zijn ook nog wat groter. Dat maakt de verticale luchtbewegingen in de onderste tientallen centimeters nog wat intenser.
De wegdektemperaturen op het zelfde tijdstip liggen stukken hoger, lokaal boven 25 graden. Vooral aan het begin van de zomer kan in Nederland de temperatuur van het wegdek zelfs de 50-gradengrens passeren.
Lente en zomer favoriet
Dit soort effecten spelen het sterkst wanneer de zon op haar hoogste punt staat, tijdens de tweede helft van de maand juni dus. De twee favoriete jaargetijden voor het optreden ervan zijn daarmee de lente en de zomer.
Bron: Meteo Consult
Het gebeurt ook wel eens als de zon diep in de winterstand staat. Maar het blijft een typisch lente- en zomerverschijnsel: het ‘zinderen’ van de lucht.
Het is een welbekend beeld voor velen. Stilstaand in een eindeloze file op weg naar huis of naar de Middellandse Zee. De felle zomerzon op de bol. En langs de schijnbaar oneindige rij met auto’s danst de lucht boven het zwartgrijze asfalt. Of in een wat prettiger situatie, dezelfde dartelende lucht boven het rechte asfaltfietspad, met de waterfles aan de lippen tijdens een korte pauze op een weekenddagje uit.
Weliswaar is het op dit moment niet zo warm als het beeld dat de bovenstaande voorbeelden waarschijnlijk oproepen. Maar het beschreven effect komt ook in deze tijd van het jaar bij zonnig weer vaak al voor. Het belangrijkste hierbij is dat de atmosfeer in de onderste tientallen centimeters van de atmosfeer zeer onstabiel wordt.
Hoe het werkt
De zon warmt het aardoppervlak flink aan, en die geeft op haar beurt deze energie door aan de luchtlagen erboven. Het warmst is het daarbij vlak boven de grond. De warmte van de zon wordt immers via dat aardoppervlak aan de lucht doorgegeven.
De temperaturen om half drie vanmiddag op de reguliere meethoogte van 1,5 meter.
Bij dit alles lopen de temperaturen het hoogste op boven - als we ons beperken tot natuurlijke ondergronden – zandgrond. Dit simpelweg, omdat zandgrond zelf het snelst opwarmt (en in de nacht overigens ook weer het snelst afkoelt). Door de grote verschillen tussen de temperatuur van de lucht direct boven de grond en dáár weer boven, stijgen de luchtbellen snel op. Ze borrelen op als het ware op.
Voor wat betreft natuurlijke ondergronden kan daardoor boven zandgrond het gemakkelijkst sprake zijn van ‘trillende’ lucht. Maar veel sterker nog speelt dit verhaal boven asfalt. Asfalt warmt namelijk nóg sneller op dan zand, en de verschillende in temperatuur tussen de lucht direct boven het asfalt en daar weer iets boven, zijn ook nog wat groter. Dat maakt de verticale luchtbewegingen in de onderste tientallen centimeters nog wat intenser.
De wegdektemperaturen op het zelfde tijdstip liggen stukken hoger, lokaal boven 25 graden. Vooral aan het begin van de zomer kan in Nederland de temperatuur van het wegdek zelfs de 50-gradengrens passeren.
Lente en zomer favoriet
Dit soort effecten spelen het sterkst wanneer de zon op haar hoogste punt staat, tijdens de tweede helft van de maand juni dus. De twee favoriete jaargetijden voor het optreden ervan zijn daarmee de lente en de zomer.
Bron: Meteo Consult
