Hoe ontstaat hagel?
Hoe ontstaat hagel?
Een aantal buien trekt vandaag over ons land en deze maken daarmee een eind aan een lenteachtig weekend. De buien hebben soms een winters karakter en dit betekent dat ze gepaard kunnen gaan met hagel en onweer. Wanneer treden deze winterse verschijnselen eigenlijk op?
Om dit uit te leggen moeten we wat dieper in de opbouw van de atmosfeer duiken. Dat het hoger in de atmosfeer steeds kouder wordt, mag over het algemeen als bekend worden verondersteld. Deze temperatuurverschillen treden op door een afname van de luchtdruk met de hoogte.
Donkere wolkenluchten kondigen de komst van deze winterse buien aan. Foto: Ria Luttikhold.
Luchtdruk en temperatuur
Aan de grond is de luchtdruk vele malen hoger dan op grotere hoogte in de atmosfeer. Dit betekent dat de lucht aan de grond door de hogere luchtdruk dan ook veel meer wordt samengeperst. Bij het samenpersen van deze lucht komt warmte vrij. Dit proces is goed te vergelijken met een fietspomp. Bij het oppompen van de banden wordt de lucht in de fietspomp op elkaar geduwd en als de banden eenmaal vol zitten met lucht voelt de fietspomp warmer aan.
De weerkaart voor maandag 9 maart. Onder invloed van de westelijke stroming worden diverse buien vanaf zee aangevoerd.
Deze warmte ontstaat hoger in de atmosfeer niet. Daar is de luchtdruk namelijk veel lager en de lucht wordt dan ook niet zo sterk samengeperst als aan de grond. De lucht wordt namelijk steeds minder samengeperst en dus gaat ook de temperatuur steeds verder omlaag.
Het ontstaan van hagel
Hagel ontstaat in wolken waarin veel beweging zit. IJsdeeltjes in deze wolk bewegen zich namelijk meerdere malen omhoog en omlaag. Rondom deze ijsdeeltjes zwerven diverse onderkoelde regendruppeltjes. Deze hebben een temperatuur van minder dan 0 graden, maar de temperatuur is nog net niet laag genoeg om de regendruppel te bevriezen.
Tussen de buien door brak vooral op maandagmorgen de zon ook door. Foto: Magreet van Vianen.
De onderkoelde druppels hechten zich vervolgens aan de omhoog en omlaag bewegende ijsdeeltjes. Hierdoor worden deze steeds groter, waardoor ze uitgroeien tot echte hagelstenen. Op een gegeven moment worden de hagelstenen te groot om nog omhoog gestuurd te kunnen worden door de opwaartse stroming in de wolk en op dat moment begint het te hagelen. Indien de hagelstenen groot genoeg zijn en de lucht waar de stenen door naar beneden vallen koud genoeg blijft, bereikt de hagel ook de grond.
Temperatuur als indicator
Het verschil in temperatuur op waarnemingshoogte (1,5 meter boven het aardoppervlak) en de temperatuur op ongeveer 5 kilometer in de hoogte van de atmosfeer is een goede graadmeter voor het wel of niet optreden van hagel tijdens buien. Over het algemeen mag gesteld worden dat bij een verschil van minstens 40 graden er hagel op kan treden.
Op 5 kilometer is het een stuk kouder. Omdat het verschil met de temperatuur op waarnemingshoogte meer dan 40 graden is, behoort hagel tot de mogelijkheden.
Aan de grond wordt het maximaal 6 tot 8 graden.
Ook vandaag zijn de situaties optimaal voor het ontstaan van hagel tijdens de buien die over ons land trekken. Als rekenvoorbeeld nemen we het noordoosten. Hier wordt het op waarnemingshoogte zo´n 6 graden en op 5 kilometer hoogte is de temperatuur ruim 34 graden onder nul. Een verschil van 41 graden en dus behoort hagel tot de mogelijkheden.
Bron:Meteo Consult
Een aantal buien trekt vandaag over ons land en deze maken daarmee een eind aan een lenteachtig weekend. De buien hebben soms een winters karakter en dit betekent dat ze gepaard kunnen gaan met hagel en onweer. Wanneer treden deze winterse verschijnselen eigenlijk op?
Om dit uit te leggen moeten we wat dieper in de opbouw van de atmosfeer duiken. Dat het hoger in de atmosfeer steeds kouder wordt, mag over het algemeen als bekend worden verondersteld. Deze temperatuurverschillen treden op door een afname van de luchtdruk met de hoogte.
Donkere wolkenluchten kondigen de komst van deze winterse buien aan. Foto: Ria Luttikhold.
Luchtdruk en temperatuur
Aan de grond is de luchtdruk vele malen hoger dan op grotere hoogte in de atmosfeer. Dit betekent dat de lucht aan de grond door de hogere luchtdruk dan ook veel meer wordt samengeperst. Bij het samenpersen van deze lucht komt warmte vrij. Dit proces is goed te vergelijken met een fietspomp. Bij het oppompen van de banden wordt de lucht in de fietspomp op elkaar geduwd en als de banden eenmaal vol zitten met lucht voelt de fietspomp warmer aan.
De weerkaart voor maandag 9 maart. Onder invloed van de westelijke stroming worden diverse buien vanaf zee aangevoerd.
Deze warmte ontstaat hoger in de atmosfeer niet. Daar is de luchtdruk namelijk veel lager en de lucht wordt dan ook niet zo sterk samengeperst als aan de grond. De lucht wordt namelijk steeds minder samengeperst en dus gaat ook de temperatuur steeds verder omlaag.
Het ontstaan van hagel
Hagel ontstaat in wolken waarin veel beweging zit. IJsdeeltjes in deze wolk bewegen zich namelijk meerdere malen omhoog en omlaag. Rondom deze ijsdeeltjes zwerven diverse onderkoelde regendruppeltjes. Deze hebben een temperatuur van minder dan 0 graden, maar de temperatuur is nog net niet laag genoeg om de regendruppel te bevriezen.
Tussen de buien door brak vooral op maandagmorgen de zon ook door. Foto: Magreet van Vianen.
De onderkoelde druppels hechten zich vervolgens aan de omhoog en omlaag bewegende ijsdeeltjes. Hierdoor worden deze steeds groter, waardoor ze uitgroeien tot echte hagelstenen. Op een gegeven moment worden de hagelstenen te groot om nog omhoog gestuurd te kunnen worden door de opwaartse stroming in de wolk en op dat moment begint het te hagelen. Indien de hagelstenen groot genoeg zijn en de lucht waar de stenen door naar beneden vallen koud genoeg blijft, bereikt de hagel ook de grond.
Temperatuur als indicator
Het verschil in temperatuur op waarnemingshoogte (1,5 meter boven het aardoppervlak) en de temperatuur op ongeveer 5 kilometer in de hoogte van de atmosfeer is een goede graadmeter voor het wel of niet optreden van hagel tijdens buien. Over het algemeen mag gesteld worden dat bij een verschil van minstens 40 graden er hagel op kan treden.
Op 5 kilometer is het een stuk kouder. Omdat het verschil met de temperatuur op waarnemingshoogte meer dan 40 graden is, behoort hagel tot de mogelijkheden.
Aan de grond wordt het maximaal 6 tot 8 graden.
Ook vandaag zijn de situaties optimaal voor het ontstaan van hagel tijdens de buien die over ons land trekken. Als rekenvoorbeeld nemen we het noordoosten. Hier wordt het op waarnemingshoogte zo´n 6 graden en op 5 kilometer hoogte is de temperatuur ruim 34 graden onder nul. Een verschil van 41 graden en dus behoort hagel tot de mogelijkheden.
Bron:Meteo Consult
