Veel weerliefhebbers, maar ook vele andere mensen, hunkeren naar het voorjaar. De sneeuwklokjes bloeien volop, de krokussen trekken ook al in bloei en steeds meer vogels fluiten in de ochtend- en avondschemering. Ook aan het snel lengen der dagen is te merken dat het voorjaar er zit aan te komen, maar het weer zélf werkt nog niet echt mee. Sterker nog, het is al wekenlang behoorlijk zouteloos weer met veel bewolking, geregeld een beetje regen en temperaturen die vaak in de range van 2 tot 9 graden vertoeven. Dat is niet winters, maar evenmin voorjaarsachtig. Menige weerliefhebber zou willen dat we nu nog een flinke wintervlaag meemaken, om daarna, zo vanaf half maart, pardoes het voorjaar binnen te stappen.
Wat dat betreft werden we in maart 2005 op onze wenken bediend. Na een zeer koud en sneeuwrijk begin, kreeg het weer in de tweede helft van de maand soms bijna zomerse allures. Maar ook een jaar later, in maart 2006 was er voor sneeuwliefhebbers nog heel wat te beleven. In het navolgende verhaaltje blikken we kort terug naar de ‘witte fases’ uit die twee maanden.
Maart 2005
De eerste maartweek uit dat jaar verliep bijzonder koud, zeker bezien in het licht dat er niet een periode van onvervalst winterweer aan voorafging. De tweede helft van februari verliep wel koud met een reeks vorstdagen, maar slechts lokaal kwam het tot ijsdagen. In De Bilt was 27 februari de koudste dag met een maximumtemperatuur van precies 0.0 graden. Koude lucht was die dag binnengestroomd en deze zou ons vrijwel de hele eerste week van de meteorologische lente blijven vergezellen.
Op 1 maart 2005 werd Wageningen al goed wit vanwege een flinke sneeuwbui.
Op 1 maart was er een lagedrukgebied boven de centrale Noordzee verschenen, die langzaam naar het zuiden afzakte en een memorabele sneeuwsituatie in ons land zou veroorzaken. Op die dag sneeuwde het al flink in delen van het land, wat de foto hiernaast laat zien. Het was slechts het voorproefje wat er zou volgen.
De nacht daarop en de volgende dag sneeuwde het aanhoudend matig tot zwaar in een strook van Noord-Holland, via de Noordoostpolder naar Overijssel. Terwijl de sneeuwliefhebbers in het midden van het land ongeduldig wachtten op de eerste vlokken, viel er in de bovengenoemde strook 20 tot 50 cm sneeuw, ongekend voor ons land! In de namiddag en avond trok de sneeuw, terwijl deze langzaam in intensiteit afnam, verder zuidwaarts en werd ook de omgeving van Wageningen door een laag van 10 cm bedekt. Dat leverde ook in deze omgeving mooie plaatsje op (zie hieronder).
Wat er daarna gebeurde, is bekend. Het zuiden bleef grotendeels buiten schot. Onder een rug van hoge luchtdruk bij brede opklaringen, kon het de nacht daarop zeer sterk afkoelen. In Marknesse werd het kouderecord voor maart met een waarde van -20.7 graden, verder aangescherpt. In een klein stadstuintje in Bennekom daalde het kwik tot -12.7 graden, tot dusver de laatste nacht met strenge vorst aldaar (in januari dit jaar kwamen we niet lager dan -9.0 graden).
De dagen daarna bleef het stevig winteren. In de nacht van 4 op 5 maart viel er wederom een paar centimeter sneeuw op passage van een volgende storing, maar na 6 maart draaide de wind meer naar west tot noordwest en volgde er een krachtige dooi. Op het voorjaar behoefde vervolgens niet lang meer worden gewacht. Al tien dagen later werd her en der in den lande de 20 graden gehaald of overschreden!
Maart 2006
Zo een sneeuwsituatie als in maart 2005 is zeer ongewoon, dus het lag niet in de lijn der verwachtingen dat we het volgende jaar in maart een herhaling zouden zien. Dat gebeurde dan ook niet, maar net als een jaar daarvoor, verliep de eerste maartweek toch sneeuwrijk en kwam het lokaal in ons land opnieuw tot een écht dik pak sneeuw. Op sommige plaatsen in het gebied waar een jaar tevoren een decimeters dikke witte laag kwam te liggen, kwam het wederom tot een laag van 10 tot ruim 20 cm!
In deze bloempot is aan de gelaagde sneeuwstructuur de verschillende sneeuwbuien af te lezen.
De weerkaarten vertoonden wel enige overeenkomst met die van een jaar daarvoor. Opnieuw was er een portie koude lucht vanuit het hoge noorden komen afzakken en ontstond er in deze luchtmassa een depressie boven de Noordzee, die vervolgens naar het zuiden sukkelde. Het lagedrukgebied passeerde ditmaal ons land niet echt, waardoor de wind een westcomponent bleef houden en de temperaturen hoger waren dan een jaar daarvoor. Vooral overdag kwam het steeds tot een flinke dooi. Sneeuwen deed het echter volop en geregeld werd het landschap flink wit gekleurd. Dat was al gedurende de ochtend van 2 maart gebeurd, en in de avond volgde er een herhaling. De zwaarste sneeuwval en ook meteen de laatste van betekenis van dat winterseizoen, viel gedurende de ochtend van 6 maart. Een zeer actieve buienlijn trok toen over het land en deze leverde in korte tijd vijf centimeter sneeuw af. Ook in Bennekom kwam het toen tot bijna zware sneeuwval met ook zeer grote vlokken.
Een jaar later, op 2 maart 2006, sneeuwt het wederom fors resulterend in deze sneeuwlaag in de ochtend van de 3e maart.
Kwam in maart 2005 na de eerste week het voorjaar zeer snel op gang, ditmaal wist het winterse weer nauwelijks van wijken. Tot diep in maart was vorst in de nacht eerder regel dan uitzondering en ook overdag blijft het kwik laag. Zo werd 11 maart in het noordoosten lokaal een ijsdag en werd het de nacht daarop in Twente nog -10.2 graden. Tot in de nacht van 23 maart kwam het landinwaarts tot matige vorst en pas in de laatste maartweek kwam het voorjaar op gang.
Matige tot zware sneeuwval levert op 6 maart tot 5 cm sneeuw op.
En dit jaar?
Helaas… dit jaar is het voorlopig van alles niets. Een paar leuke sneeuwbuien zijn ons tot dusver in maart bespaard gebleven, maar vorig jaar hebben we gezien dat die nog veel later in de maand nog kunnen voorkomen, om over april maar te zwijgen! Voorlopig houdt het ‘geen winter geen voorjaar’-weer gewoon aan, en tot minstens anderhalve week vooruit, lijkt de tiengradengrens voor veel plaatsen een (te) moeilijk te nemen horde te zijn. Maar als we sommige prognoses letterlijk nemen, dan krijgen ook in deze maartmaand de sneeuw nog te zien…
Bron: Meteo Consult, KNMI
Nu wordt het wel weer tijd voor warmte en zon.
Volledige dagen met sneeuwdek: 7
Dagen met deels sneeuwdek: 2
Vaste sneeuw: 4 * Laatste 01-02-2019
Smeltende sneeuw: 1 * Laatste 02-02-2019
Hagel: 4
Velp 2018:
Smeltende sneeuw: 6
Vaste Sneeuw: 6
Hagel: 8
Weerlicht: 6
Onweer: 24 (1 onweersdag in Velp gemist toen ik in Duitsland was)
Velp 2017:
Dagen met sneeuwdek: 34 (waarvan 21 in januari, 6 in februari en 7 in december)
Vaste sneeuw: 12
Smeltende sneeuw: 6
Hagel: 13
Weerlicht: 6
Onweer: 21