Hoe roert maart zijn staart?

Vrijwel iedereen kent waarschijnlijk de spreekwoorden ‘Maart roert zijn staart’, ‘Wil maart reeds donder, dan is sneeuw in mei geen wonder’ en ‘Maartse buien, die beduien, dat de lente aan komt kruien’. En zo zijn er nog vele andere van dit soort spreekwoorden die de onbestendigheid van de maand maart duidelijk weergeven.

Na een wat grijze en miezerige periode smachten veel mensen nu toch echt naar een straaltje zonneschijn en vooral omdat de ‘meteorologische’ lente per 1 maart begint, wordt de hoop op de zon steeds groter. Toch betekent het begin van de lente niet meteen meer zon. Integendeel. Maart is een maand die er juist om bekend staat dat er nog van alles kan gebeuren. En zelfs ook dan geldt nog het gezegde ‘wat maart niet wil, doet april’. Maar laten we het in dit verhaal even op de maand maart houden. Een korte meteorologische blik op de extremen van deze ‘lentemaand’.


_{Een maartse bui lijkt er de komende dagen niet in te zitten, maar het kan soms raar lopen.}

Winterse taferelen
De afgelopen jaren hebben we in Nederland een paar keer mee mogen maken dat er na een relatief zachte winter, maart nog even wit kleurde. Denkt u maar aan de paasdagen die vorig jaar, eind maart, in een groot deel van het land wit verliepen. Maar ook het zeer dikke pak sneeuw dat 2 maart 2005 vooral in het zuiden van Friesland, Drenthe, een deel van de Noordoostpolder en Noord-Holland viel. Lokaal viel er daar op één dag tussen 30 en 50 centimeter sneeuw. Deze sneeuwval werd een dag later gevolgd door een steenkoude nacht met in Marknesse een minimumtemperatuur van -20.7 graden en de kou hield toen nog meer dan een week stand. Daarna werd het ineens echt lente, zoals menig Nederlander zich de lente voorstelt; oplopende temperaturen en geregeld wat zonnige perioden. Twee dagen na de kou werd in Eindhoven toen al weer meer dan 20 graden gemeten. Een verschil van meer dan 40 graden tussen de laagste en hoogste landelijke temperatuur binnen 2 weken! Een record werd gebroken!


_{Een maartse bui lijkt er de komende dagen niet in te zitten, maar het kan soms raar lopen.}

Zonneschijn en warmte
Echt warme dagen met temperaturen boven 20 graden in de Bilt zijn in maart echter vrij zeldzaam. De laatste keer dat er daarvoor zo’n hoge maximumtemperatuur in maart werd gemeten was in het jaar 2003. Op 24 maart werd het toen in de Bilt 20,3 graden! De zomerkleding en slippers werden massaal uit de kast getrokken en veel Nederlanders waren helemaal in hun nopjes. Tientallen jaren geleden, op 29 maart 1968, vond er wat warmte in maart betreft ook een bijzonder voorval plaats. De temperatuur steeg in Limburg toen lokaal naar 25 graden! In de Bilt kwam het die dag net niet tot die zomerse grens, maar ook daar steeg het kwik naar 23,9 graden.


_{Menig maart stonden de perkjes er al zo bij. Dit jaar is dat nog even anders.}

Een record wat betreft zonneschijn werd gebroken in maart 2003. Na een extreem zonnige februari bleef ook in maart de zon volop schijnen en uiteindelijk werden er in de Bilt 198,9 zonuren geboekt. Dit is de hoeveelheid zon die normaal gesproken in juli schijnt! Daarbij was dit toen ook een zeer droge maand met slechts 23 mm regen.

Maartse buien
Een ander bekend fenomeen van maart is natuurlijk de ‘maartse’ bui. De echte weerliefhebbers vinden het over het algemeen jammer als de winter eindigt, maar maken zich dan al weer snel op voor de soms spectaculaire buien die maart kunnen vallen, veelal met veel regen, maar soms ook met hagel en dus ook nog met sneeuw. De buien worden veelal vergezeld van onweer en afgewisseld met vaak flinke zonnige perioden en diepblauwe luchten.


_{Sommige maartse buien gaan ook gepaard met mooi onweer. Deze bui vond 12 maart vorig jaar in Apeldoorn plaats. Foto: Bert Berends.}

Komende maart
Ondanks dat er deze maart dus nog van alles kan gebeuren, lijken maartse buien komende dagen nog niet te gaan vallen. De huidige weerkaarten zien er nog niet echt lenteachtig uit, maar we zien wel dat de zon steeds vaker even tussen de bewolking door piept en dat de temperaturen uiteindelijk iets omlaag gaan, maar wel rond de norm van deze tijd blijven hangen. Een enkele bui en soms wat motregen blijven echter niet uitgesloten. Vooral het zuidoosten van het land zal dit weekend een vleugje lente proeven met temperaturen rond 13 graden en af en toe wat zon. Maandag is het westen van het land even aan de beurt met nog wel temperaturen rond 8 graden, maar nu en dan wel zonnige perioden.

_{Bronnen: Meteo Consult, KNMI}