Vlak de winter nog niet uit. Midden volgende week bouwt boven het oostelijk deel van de Atlantische Oceaan een sterke hoogterug op. Tijdens het Valentijnsweekeinde (14-15 februari) krijgt vervolgens een hogedrukblokkade boven en nabij IJsland gestalte terwijl Europa wordt geregeerd door een met koude lucht gevuld hoogtelaag. Voor wintersportgangers is dat goed nieuws want grote sneeuwkansen en lage temperaturen.
Ook bij ons wordt met een noordelijke stroming koude lucht uit de poolstreken aangevoerd. Dat betekent ’s nachts lichte, in gebieden met sneeuw matige vorst. Kortom op grond van het operationele verwachtingsmodel van het ECMWF staat de winter voorlopig nog niet aan de dijk. Verder is er aanstaande dinsdag een reële kans op serieuze sneeuwval doordat een uitdiepende randstoring net ten zuiden van ons land naar het oosten koerst.
©Jan Vissers
Al vier modelruns lang stijgt de hartslag van de sneeuwliefhebber naar een gevaarlijke hoogte. Er worden namelijk flinke hoeveelheden sneeuw berekend door het Europese model. Nu we vijf dagen voor het daadwerkelijke moment zitten lijkt het steeds zekerder te worden: ruim 10 centimeter sneeuw.
Alles staat of valt echter met de exacte timing en positie van een lagedrukgebied. Logisch, maar dit keer kan een kleine verandering in koers alles verpesten voor de sneeuwliefhebbers. Daarbij komt het zelfs neer op ongeveer 50 tot 100 kilometer. Volgens de laatste berekeningen trekt er aanstaande dinsdag een lagedrukgebied over het zuidoosten van het land en de meeste modellen lijken hier, al zijn er kleine verschillen in timing en route, toch wel in mee te gaan. Tijd voor een korte beschouwing voor de situatie van aanstaande dinsdag.
In dit kaartje wordt de dikte van het sneeuwdek weergegeven, dat volgens de berekeningen van het Europese model kan ontstaan.
De synoptische situatie
De kern van de depressie is gevuld met wat minder koude lucht. Dit is ongunstig voor de eventuele sneeuwval die dan korte tijd over kan gaan in regen of natte sneeuw. Achter de lagedrukkern komen wij opnieuw in onvervalst koude lucht terecht, waarmee de neerslag opnieuw vaste vorm gaat aannemen.
De koers van dit lagedrukgebied is volgens de verschillende berekeningen die binnen het Europese model worden uitgevoerd erg zeker. Vrijwel alle berekeningen gaan namelijk voor een koers die nauwelijks afwijkt van de hoofdberekening.
De koers van het lagedrukgebied volgens de berekeningen van het Europese model.
Temperatuur en vochtigheid aan het aardoppervlak, en intensiteit neerslag
Er zijn een enkele vuistregels waaruit de kans op sneeuwval herleid kan worden. Een eerste voorwaarde is dat de lucht aan het aardoppervlak koud genoeg moet zijn. Als het vriest blijven eventueel vallende sneeuwvlokken uiteraard intact (als de vlokken hogerop in de atmosfeer gesmolten zijn valt er dan ijsregen of ijzel).
Maar ook bij temperaturen die aanvankelijk boven het vriespunt liggen, kan, zonder dat er van oorsprong koudere lucht binnenstroomt, het kwik genoeg dalen om regen over te laten gaan in sneeuw. Deze afkoeling ontstaat op twee manieren. Ten eerste kan de sneeuw die naar beneden valt smelten en bij dit proces koelt de lucht eromheen af, want het smelten van de sneeuw kost energie. Ten tweede kan warmte aan de lucht ontrokken worden doordat regen door een droge luchtlaag valt en daarin deels verdampt. Op deze manier daalt dus te temperatuur van de lucht, waardoor de regen in die lucht kan transformeren naar sneeuw.
Lokaal kan er meer dan 10 centimer sneeuw vallen
Wil dit gebeuren dan moet de regen tenminste matig van karakter zijn en tenminste anderhalf uur aanhouden. Een andere belangrijke voorwaarde voor het afkoelen van de lucht is de natteboltemperatuur (dit is een combinatie van luchtvochtigheid en temperatuur). Deze moet aan het aardoppervlak lager zijn dan 2,5 graden.
De dikte van luchtlagen
Twee andere belangrijke factoren zijn de dikte van de luchtlaag tussen het 1000hPa-drukvlak en het 850hPa drukvlak (die liggen op ongeveer 100 en 1500 meter hoogte), en de dikte van de luchtlaag tussen het 1000hPa-drukvlak en het 500hPa-drukvlak. Hoe dunner deze beide luchtlagen, hoe groter de kans op sneeuw.
Toch zal niet iedereen hier even blij mee zijn.
Nulgradenniveau
Tot slot kan er ook nog gekeken worden naar het nulgradenniveau, voordat de neerslag valt. Hoe lager dit ligt, uiteraard, hoe groter de kans dat het gaat sneeuwen. Ligt dit niveau bijvoorbeeld op het 60hPa boven het aardoppervlak (circa 500 meter hoogte) dan is de kans op sneeuw 10%. Ligt dit op 15 hPa boven het aardoppervlak, ofwel op 120 meter hoogte, dan is de kans zo’n 90%.
Bron: Meteo Consult
Nederland kan zich opmaken voor sneeuw na het weekeinde. Hoeveel er precies gaat vallen, is nog niet helemaal duidelijk, maar vooral maandag en dinsdag wordt winterse neerslag verwacht. Maandagochtend moet het verkeer in met name het oosten van het land rekening houden met gladheid door ijzel.
WeerOnline voorspelt voor zondag al een laagje sneeuw van zo'n twee centimeter in het midden van het land, maar de neerslag gaat zondagnacht nog over in regen. "Dat kan maandagochtend leiden tot gladheid door ijzel", zegt meteoroloog Elger Niemendal van WeerOnline vrijdag.
De dagen na het weekeinde valt elke dag wel winterse neerslag, vooral op maandag en dinsdag, verwacht het weerinstituut. In de nacht van maandag op dinsdag krijgt het zuiden van het land een laag sneeuw te verwerken van vier tot vijf centimeter, verwacht Niemendal. Ook overdag blijft het in het zuiden sneeuwen. Vooral Limburg krijgt de volle laag. Het westen en noorden van het land krijgen veel minder te maken met sneeuw.
Onafhankelijk weerman Jan Visser voorspelt eveneens een verandering van het licht wisselvallige weertype. "Februari gaat volgende week winteren", verwacht hij. Visser voorspelt vooral sneeuw van betekenis op maandagavond en dinsdag.
Het KNMI ziet de kans op sneeuw de komende dagen ook toenemen. "Maandag en dinsdag trekt een actieve storing langs, die neerslag van betekenis kan brengen", verklaart het weerinstituut. "Hoeveel, in welke vorm en waar de neerslag precies valt, is afhankelijk van de exacte koers van de storing. Het is nog te vroeg om daar uitspraken over te doen." Het KNMI adviseert de weerberichten in de gaten te houden.
Ook de temperaturen gaan de komende dagen omlaag. 's Nachts zakt het kwik iets onder het vriespunt, overdag blijft de temperatuur steken op enkele graden boven nul.
©De Pers
Modbreak: Je kan voor deze zaken terecht in het topic Verschillende weermodellen
Onweersdagen: 0
Eergisteren schreven we uitgebreid over de sneeuwverwachting voor vooral aanstaande dinsdag. Maar hoe kijken nu de nieuwste computerberekeningen hier tegenaan? En hoe gaat het volgende week verder met onze winter? Op deze vragen hopen we een antwoord te geven.
Al snel weer kouder
Gisteren leek het al een beetje op voorjaar, echter met uitzondering van het noordelijk kustgebied waar mist hardnekkig was en de temperatuur laag bleef. Fred Klok in De Cocksdorp op Texel: “Dankzij de relatief lage zeewatertemperatuur en windstil weer zaten wij vrijwel de gehele dag in dichte mist met een zicht van 200 meter. Tot 16.00 uur. Toen kwam even de zon erdoor. Maar van korte duur, want net tijdens een wandelingetje op het strand trok het weer dicht en was het licht van de vuurtoren nauwelijks meer te zien. En de temperatuur vanmorgen in de dubbele cijfers in Limburg, maar hier net boven de 3,0 en nu zelfs 2,6.â€
Vandaag regen/natte sneeuw...En dan op de langere termijn? Alle seinen staan op groen licht voor (licht) winters weer!
Op de weerkaart van dit weekend zien we een - zoals we dat noemen - complex lagedrukgebied dat uit meer kernen bestaat. Één ervan ligt op de Noordzee in de buurt van Denemarken. In de hoge luchtlagen hoort daar een portie koude lucht bij. Het is overigens dezelfde koudeput die de afgelopen week de sneeuw in Engeland veroorzaakte. Morgen schuift hij naar Zweden op. Aan de westkant stroomt met een westen- tot noordwestenwind koude lucht binnen. Dat gebeurt al in de loop van vandaag. Daarbij komen uiteindelijk steeds meer opklaringen voor. Hierin gaat het vannacht op grote schaal 1 à 2 graden vriezen, morgen overdag loopt de temperatuur nog tot 4 of 5 graden op. Er ontstaan verspreid in het land enkele buitjes met regen, hagel en smeltende sneeuw.
Maandag al sneeuw!?
Ondertussen trekt er via Ierland een storing oostwaarts. Deze is gekoppeld aan een lagedrukgebied ter hoogte van IJsland. In de nacht naar maandag en maandagochtend wordt de neerslagstoring in Nederland verwacht. Neerslag, want er is vooral in het binnenland grote kans op sneeuw in de koude lucht, met temperaturen omstreeks of iets onder het vriespunt! De wind wordt dan zuidoost en neemt wat toe. Dat is gunstig voor sneeuwval. De maandagochtendspits is alvast gewaarschuwd!
Weerkaart volgens de operationele run van het ECMWF voor maandagmiddag. Een front met neerslag, eerst in de vorm van sneeuw, trekt via het noordoosten ons land uit.
Er zou een of twee centimeter sneeuw tot stand kunnen komen. Na passage van de storing draait de wind echter naar het zuidwesten en stroomt minder koude lucht binnen. De temperatuur loopt maandagmiddag naar 4 tot 6 graden op, waarmee de sneeuw geleidelijk verdwijnt. Verder is er niet veel ruimte voor de zon te verwachten, want vanuit het zuidwesten doemt alweer een nieuw neerslagfront op….
Storm?
En dat front hoort bij een stormdepressie die al dagenlang in de computerberekeningen is terug te vinden. Maandagmiddag ligt de storm nog op de oceaan, maar in de westcirculatie voert hem snel oostwaarts. De vraag is en blijft echter: wat wordt de exacte koers van het lagedrukgebied vervolgens? Dat is namelijk van belang voor de neerslagsoort, maar ook windsterkte in ons land.
Weerkaart volgens dezelfde run voor dinsdagmiddag. De stormdepressie ligt pal boven ons land.
Vrij zeker is dat het lagedrukgebied aan de westkant een stormveld bij zich heeft, met (minimaal) windkracht 9 of 10 Beaufort. Nu laat de operationele run van het Europese model, het ECMWF, de depressie dinsdagmiddag pal boven Nederland uitkomen. Dat resulteert op de Noordzee en langs de westkust in windkracht 8 of 9, uit noordelijke richtingen. En in de nacht naar dinsdag wordt in het Kanaal en aan de Franse westkust een zware westerstorm, kracht 10, verwacht. Maar het Engelse en Amerikaanse model geven de depressie veel zuidelijker aan, met de kern dinsdagmiddag in de buurt van Luxemburg (aldus het Amerikaanse model) of Noord-Frankrijk (aldus het Engelse model)! In dat geval richt het stormgeweld zijn pijlen meer op het zuiden en zuidwesten van Frankrijk. In Nederland gaat de wind uit richtingen tussen zuid en oost waaien en zal flink uithalen, maar een storm lijkt niet waarschijnlijk. En na passage van het laag wordt de wind noordelijk..
En in het Gelderse Terwolde zag Mark Wolvenne wat natte sneeuw vanochtend.
Sneeuw, ja of nee
Terug naar de sneeuwverwachting. Volgen we nu enkel en alleen het Europese model, dan is er in Nederland dinsdag geen ‘droge’ sneeuw te verwachten, ook niet in de nachtelijke uren, aangezien de temperatuur zowel aan de grond als in de bovenlucht snel oploopt. Misschien komt het tijdelijk tot natte sneeuw, maar dat is het dan wel. Het lagedrukgebied heeft namelijk zachtere lucht bij zich. Op 1500 meter hoogte bijvoorbeeld wordt dinsdagmiddag in de kern van het laag -1 graad berekend en aan het aardoppervlak komt de temperatuur enkele graden boven nul uit, overdag doorstijgend naar 3 tot 7 graden. Nee, regen en wind zijn op basis van deze berekening het meest waarschijnlijk. Maar volgen we nou alleen het Engelse en Amerikaanse model, dan is het juist wel wat kouder in ons land, met meteen wat hogere sneeuwkansen als gevolg. Zeker als de wind nog enige tijd uit de koude oosthoek waait!
Nog steeds een beetje winter in Drenthe. Een laagje ijs waar de eenden nog op kunnen lopen. Foto: Karin Broekhuijsen uit De Kiel.
Unaniem
Voor de rest van de werkweek zijn de atmosfeermodellen juist eensluidend. Met in de kaarten een noordelijke stroming. En die brengt Noordpoollucht met daarin hagel- en sneeuwbuien!
©Meteo Consult
Nu we vijf dagen voor het daadwerkelijke moment zitten lijkt het steeds zekerder te worden: ruim 10 centimeter sneeuw.
Naar mijn weten hadden we kort geleden al 10 cm sneeuw in zaltbommel
Wel weer eens fijn zo'n pak sneeuw, daar heb ik een tijd op gewacht.
Al meerdere keren hebben wij op deze site geschreven over de situatie van dinsdag 10 februari. Er trekt een lagedrukgebied over ons land en voor veel meteorologen en winterliefhebbers is het een spannende situatie. Hieronder krijgt u een update van de laatste ontwikkelingen.
Ook maandagmorgen sneeuwde het op een aantal plaatsen in het oosten van het land. Foto: Jan Gort.
Een aantal dagen geleden leek het lagedrukgebied met zijn kern over het zuidoosten van het land te trekken. Het gevolg: een totaal van misschien wel 15 centimeter sneeuw in het zuiden van het land. Een dag later leek het een en ander een stuk minder hevig uit te pakken. Het lagedrukgebied kreeg een iets noordelijkere koers en de kern leek meer zachtere lucht te bevatten. Van sneeuw was opeens geen sprake meer, maar wel van heel veel regen. Toch lijkt er nu op een aantal plaatsen wel weer sneeuw te komen.
Aanvoer droge lucht
Eigenlijk begint de sneeuwval maandagvond al. De wind draait naar een zuidoostelijke richting, waardoor drogere en vrij koude lucht wordt aangevoerd. Dat koude lucht verantwoordelijk is voor afkoeling behoeft geen uitleg, maar ook droge lucht kan voor een afkoeling van de lucht zorgen.
Onder invloed van de zuidoostenwind wordt vrij koude en droge lucht aangevoerd, waardoor de regen maandagavond en in de nacht naar dinsdag enige tijd over kan gaan in sneeuw.
Onder invloed van de instroom van droge lucht verdampt namelijk een deel van de regen. Het verdampen van dit vocht kost energie. Deze energie wordt, in de vorm van warmte, aan de lucht onttrokken. Het gevolg is dan ook dat de lucht nog verder af gaat koelen. Door deze verdere afkoeling gaat de regen maandagavond en in de nacht naar dinsdag op sommige plaatsen ten noorden van de grote rivieren enige tijd over in sneeuw.
Een echt sneeuwdek?
De hoeveelheden sneeuw die naar beneden vallen, kunnen ervoor zorgen dat het hier en daar tijdelijk even wit wordt. Toch is er een spelbreker in het geheel. De regen gaat slechts enkele uren over in sneeuw, en wordt daarna weer gevolgd door regen. Deze regen tast het eventuele sneeuwdek gelijk aan, waardoor er weinig tot niets van over blijft.
Op de weerkaart van dinsdag 10 februari 0 uur is de aantocht van het veelbesproken lagedrukgebied goed te zien.
Toch zal dit misschien niet overal zo gaan. Het uiterste noorden van het land blijft mogelijk precies ten noorden van de occlusie liggen, die zich aan de noordzijde van de lagedrukkern bevindt. De kern van het lagedrukgebied is gevuld met warmere lucht, maar het noorden van het land krijgt hier dus mogelijk niet mee te maken. Het gevolg is dat de lucht daar koud blijft, waardoor de sneeuw wellicht niet opnieuw over zal gaan in regen. Het gevolg is dat het daar langer kan blijven sneeuwen. In het meest gunstige geval ontstaat er dinsdagmorgen dan ook een sneeuwdek van zo’n 5 tot 10 centimeter, in het uiterste noorden van het land.
Dinsdagmiddag opnieuw sneeuw?
Aan de westflank van de depressie ligt nog een laatste krul van de occlusie. Deze trekt aan het einde van de middag van west naar oost over ons land en kan aan het einde van de middag en in de loop van de avond opnieuw natte sneeuw brengen. Dit keer gebeurt dit niet in het noorden van het land, maar in het oosten.
Om 12 uur ’s middags is de kern al voorbij getrokken. Aan de westflanken van het lagedrukgebied wordt opnieuw koude lucht aangevoerd, waardoor het dinsdagvond in het oosten van het land opnieuw wat kan gaan sneeuwen.
Opnieuw is afkoeling van de lucht de veroorzaker van deze ontwikkeling en hiervoor zijn nu twee andere redenen. Ten eerste wordt er aan de achterzijde van het lagedrukgebied vanuit het noorden koudere lucht aangevoerd, waardoor de luchttemperatuur opnieuw daalt. Dagelijkse gang is de tweede factor die verantwoordelijk is voor de afkoeling. Aan het einde van de middag en ’s avonds gaan de temperaturen namelijk omlaag.
©Meteo Consult