Poolkou
Poolkou
Officieel is het nog geen winter, die begint pas aanstaande zondag, maar er zijn sinds half november al heel wat winterse weersomstandigheden geweest. Wij hebben al een aantal keer sneeuwval gehad, de Ardennen en het Sauerland liggen nog onder een sneeuwdeken, om nog maar te zwijgen van de Alpen en de Pyreneeën. Zelfs op de Spaanse hoogvlakte zijn er kortgeleden mensen ingesneeuwd. Voortekenen van een strenge winter bij ons, of niet?
Normaal zit de Noordpoolwervel net zo in elkaar als de Zuidpoolwervel, die hierboven te zien is. Dat wil zeggen; de koude lucht blijft boven het poolgebied in een afgesloten zone.
Er is wel een flink aantal aanwijzingen dat het winterseizoen in onze contreien anders zal verlopen dan de vorige jaren. Zo is de zon nog steeds vlekloos. De laatste Elfstedentocht, in 1996, vond ook plaats in een zonnevlekkenminimum. Zo is er een aardige koudebuffer aan sneeuw in Europa aanwezig. En zo is er nog steeds geen westcirculatie ingezet. De afgelopen twee winters waren die westcirculaties er wel, en werden er vanaf de oceaan vrij gemakkelijk storingen onze kant opgeduwd. Dat resulteerde in veelal relatief zachte maanden en in wisselvalligheid.
De Noordpoolwervel is 'losgekomen', in twee stukken uiteengevallen waarvan er eentje boven Siberie ligt en de ander boven noordelijk Amerika. Aangegeven zijn de luchttemperaturen op zo'n 1500 meter hoogte, waarbij geldt; des te donkerder blauw des te kouder het is.
Zeer koud in Siberië en Canada
Momenteel zijn onze ogen gericht op een tweetal zeer koude gebieden op het noordelijk halfrond; Noord-Amerika en Siberië. Temperaturen tot onder -55 graden zijn afgelopen dagen gemeten in Siberië, terwijl Canada ook sidderde van de vriestoestanden. En in beide (immens grote) regio’s blijft dat voorlopig zo. Diep in het Canadese land is het voorlopig op veel plekken 10 tot 20 graden kouder dan normaal! Dan moet u denken aan temperaturen die veelal tussen -30 en -40 graden liggen.
De temperaturen aan de grond, vanmiddag rond 12.00 uur. Roze zijn temperaturen tussen -40 en -50. Oranje is kouder dan -50 graden.!
Temperaturen op 1500 meter hoogte aanstaande zaterdag. Het blijft koud in noordelijk Amerika en in Siberie.
En ook maandag aanhoudende kou.
De extreme kou is afkomstig van de Noordpool. Normaliter houdt de koudste lucht zich boven de Noordpool op en spreidt zich nu en dan naar andere richtingen uit. Ditmaal is die koude bel, die koude poolwervel, in twee stukken gebroken. Eén zo’n koud deel is naar Canada en omgeving afgezakt, het andere deel is naar Siberië gedreven. Op de kaarten hiernaast zijn de koude stukken te zien, zowel op 1500 meter hoogte boven de grond als net boven het aardoppervlak.
Doorzwiepend in de VS
Vanuit Canada glijdt de kou af en toe ook een heel eind de Verenigde Staten in. Zo heeft het in New Orleans afgelopen weekeinde gesneeuwd! Dat was daar nog nooit eerder gebeurd. Of wat te denken van sneeuwstormen in Las Vegas, ook vrij zeldzaam daar. En zo zwiept de koude lucht ook oostwaarts, richting New York en omstreken. Vanaf morgen gaat het daar (alweer!) sneeuwen. Zaterdag waait het in New York fors, wordt het amper +1 en gaat er een stuivend sneeuwdek gevormd worden. Verder noordwaarts is het uiteraard kouder, met in Toronto in de nacht naar zaterdag -12 en overdag -6 graden.
Verwachte middagtemperaturen volgende week dinsdag. Het koudst is het in oostelijk Siberie.
En wij?
Tja, bijzondere omstandigheden dus op het noordelijk halfrond. Wat kan dat voor ons betekenen? Nou, in ieder geval grotere winterkansen dan andere jaren. De straalstroom lijkt voorlopig nog te blijven golven/meanderen en aldus is een straffe westcirculatie met aanvoer van milde oceaanlucht niet aan de orde.
Bovendien kunnen de koude bellen die ‘rondzwerven’ best eens een keer deels onze kant opkomen. De nieuwste ECMWF berekeningen laten op steeds grotere schaal oostelijke winden een rol spelen vanaf de kerstdagen. Niet dat we daarmee gelijk lucht vanuit Siberië krijgen; daarvoor dient wel een hele grote afstand te worden overbrugd. Maar, als die wind maar lang genoeg uit de oosthoek blijft waaien, dan kan dat in theorie uit-ein-delijk wel gebeuren. Zo zit er in de nieuwste pluimberekening van het ECMWF 1 optie die op nieuwjaarsdag de diepvrieskou binnen laat glijden. Met daardoor als minimumtemperatuur in Enschede -20 graden tijdens de jaarwisseling, en vervolgens overdag -10. De daaropvolgende koudste optie komt overigens met -8 graden ’s nachts en -4 graden overdag. En daarmee zouden heel wat schaatsliefhebbers zeker al tevreden zijn!
Bronnen: Meteo Consult, ECMWF.
Officieel is het nog geen winter, die begint pas aanstaande zondag, maar er zijn sinds half november al heel wat winterse weersomstandigheden geweest. Wij hebben al een aantal keer sneeuwval gehad, de Ardennen en het Sauerland liggen nog onder een sneeuwdeken, om nog maar te zwijgen van de Alpen en de Pyreneeën. Zelfs op de Spaanse hoogvlakte zijn er kortgeleden mensen ingesneeuwd. Voortekenen van een strenge winter bij ons, of niet?
Normaal zit de Noordpoolwervel net zo in elkaar als de Zuidpoolwervel, die hierboven te zien is. Dat wil zeggen; de koude lucht blijft boven het poolgebied in een afgesloten zone.
Er is wel een flink aantal aanwijzingen dat het winterseizoen in onze contreien anders zal verlopen dan de vorige jaren. Zo is de zon nog steeds vlekloos. De laatste Elfstedentocht, in 1996, vond ook plaats in een zonnevlekkenminimum. Zo is er een aardige koudebuffer aan sneeuw in Europa aanwezig. En zo is er nog steeds geen westcirculatie ingezet. De afgelopen twee winters waren die westcirculaties er wel, en werden er vanaf de oceaan vrij gemakkelijk storingen onze kant opgeduwd. Dat resulteerde in veelal relatief zachte maanden en in wisselvalligheid.
De Noordpoolwervel is 'losgekomen', in twee stukken uiteengevallen waarvan er eentje boven Siberie ligt en de ander boven noordelijk Amerika. Aangegeven zijn de luchttemperaturen op zo'n 1500 meter hoogte, waarbij geldt; des te donkerder blauw des te kouder het is.
Zeer koud in Siberië en Canada
Momenteel zijn onze ogen gericht op een tweetal zeer koude gebieden op het noordelijk halfrond; Noord-Amerika en Siberië. Temperaturen tot onder -55 graden zijn afgelopen dagen gemeten in Siberië, terwijl Canada ook sidderde van de vriestoestanden. En in beide (immens grote) regio’s blijft dat voorlopig zo. Diep in het Canadese land is het voorlopig op veel plekken 10 tot 20 graden kouder dan normaal! Dan moet u denken aan temperaturen die veelal tussen -30 en -40 graden liggen.
De temperaturen aan de grond, vanmiddag rond 12.00 uur. Roze zijn temperaturen tussen -40 en -50. Oranje is kouder dan -50 graden.!
Temperaturen op 1500 meter hoogte aanstaande zaterdag. Het blijft koud in noordelijk Amerika en in Siberie.
En ook maandag aanhoudende kou.
De extreme kou is afkomstig van de Noordpool. Normaliter houdt de koudste lucht zich boven de Noordpool op en spreidt zich nu en dan naar andere richtingen uit. Ditmaal is die koude bel, die koude poolwervel, in twee stukken gebroken. Eén zo’n koud deel is naar Canada en omgeving afgezakt, het andere deel is naar Siberië gedreven. Op de kaarten hiernaast zijn de koude stukken te zien, zowel op 1500 meter hoogte boven de grond als net boven het aardoppervlak.
Doorzwiepend in de VS
Vanuit Canada glijdt de kou af en toe ook een heel eind de Verenigde Staten in. Zo heeft het in New Orleans afgelopen weekeinde gesneeuwd! Dat was daar nog nooit eerder gebeurd. Of wat te denken van sneeuwstormen in Las Vegas, ook vrij zeldzaam daar. En zo zwiept de koude lucht ook oostwaarts, richting New York en omstreken. Vanaf morgen gaat het daar (alweer!) sneeuwen. Zaterdag waait het in New York fors, wordt het amper +1 en gaat er een stuivend sneeuwdek gevormd worden. Verder noordwaarts is het uiteraard kouder, met in Toronto in de nacht naar zaterdag -12 en overdag -6 graden.
Verwachte middagtemperaturen volgende week dinsdag. Het koudst is het in oostelijk Siberie.
En wij?
Tja, bijzondere omstandigheden dus op het noordelijk halfrond. Wat kan dat voor ons betekenen? Nou, in ieder geval grotere winterkansen dan andere jaren. De straalstroom lijkt voorlopig nog te blijven golven/meanderen en aldus is een straffe westcirculatie met aanvoer van milde oceaanlucht niet aan de orde.
Bovendien kunnen de koude bellen die ‘rondzwerven’ best eens een keer deels onze kant opkomen. De nieuwste ECMWF berekeningen laten op steeds grotere schaal oostelijke winden een rol spelen vanaf de kerstdagen. Niet dat we daarmee gelijk lucht vanuit Siberië krijgen; daarvoor dient wel een hele grote afstand te worden overbrugd. Maar, als die wind maar lang genoeg uit de oosthoek blijft waaien, dan kan dat in theorie uit-ein-delijk wel gebeuren. Zo zit er in de nieuwste pluimberekening van het ECMWF 1 optie die op nieuwjaarsdag de diepvrieskou binnen laat glijden. Met daardoor als minimumtemperatuur in Enschede -20 graden tijdens de jaarwisseling, en vervolgens overdag -10. De daaropvolgende koudste optie komt overigens met -8 graden ’s nachts en -4 graden overdag. En daarmee zouden heel wat schaatsliefhebbers zeker al tevreden zijn!
Bronnen: Meteo Consult, ECMWF.
