Er stonden tijdens de spits vanochtend lange files met een totale lengte van meer dan 400 kilometer en vluchten moesten worden gecanceld op Schiphol. De reden: dichte mist. Vrijwel het hele land lag vanochtend onder een witte deken van mist en deze is vrij hardnekkig, aangezien de mist ook de rest van de dag nog zal blijven hangen. De enige provincies die de dans ontsprongen waren Zeeland en Limburg. Daar was het eerder nevelig en lagen de zichten nog rond 3 kilometer.
Er hing vandaag een dichte laag mist boven een groot deel van het land. Foto: Corina Magielse.
Koeien in dichte mist vanochtend. Foto: Hendrik Wiggers.
Dichtheid en zicht
Als het zicht wordt beperkt door kleine in de lucht zwevende waterdruppeltjes spreken we van mist, maar daaronder bevinden zicht meerdere varianten. Is het zicht aan de grond minder dan 1000 meter is het ‘gewoon’ mist. Wordt het zicht echter verder beperkt naar minder dan 200 meter wordt dit ‘dichte mist’ genoemd. En van ‘zeer dichte mist’ spreken we als het zicht minder is dan 50 meter.
Op deze kaart is de inversie erg goed te zien. De koude lucht aan de grond en de warmere lucht erboven, die als een soort deksel werkt en de koude lucht amper laat bewegen.
Kijken we nu naar de binnengekomen weerdata van vanochtend dan wordt duidelijk dat er in een groot deel van het land ‘dichte mist’ werd waargenomen. In Marknesse, een plaatsje in de Noordoostpolder, was het zicht de hele ochtend onder 100 meter. Maar ook in het oosten en midden van het land kwam het zicht niet boven 200 meter. In de zuidelijke provincies ging de mist heel geleidelijk over in nevel.
Dunne laag
Je zou het op het eerste gezicht niet meteen zeggen, maar de laag mist is in feite betrekkelijk dun en nog lastiger voor te stellen is het dat het op 500 meter hoogte helder en blauw is. De temperatuur ligt op die hoogte ook enkele graden hoger dan aan de grond. De waarden schommelen aan de grond vrijwel overal waar mist voorkomt rond het vriespunt, terwijl het 500 meter hoger een graad of 7 is. De laag koude lucht op de grond kan dus geen kant op, koude lucht stijgt niet op, en blijft hardnekkig op zijn plaats liggen. Er is hier sprake van een inversie.
In Zoetermeer was het mistig en vormde zich ook rijp op de bomen en daken. Foto: Erna Huiben.
Uitgangssituatie
Op de weerkaarten is goed zichtbaar dat we ons vandaag in een zogenoemd zadelgebied bevinden. Ten zuidwesten en ten noordoosten van Nederland ligt er een hogedrukgebied en ten zuidoosten en noordwesten ligt er een lagedrukgebied. Wij liggen dus precies tussen alle activiteit in, waardoor er weinig wind staat, wat in combinatie met koude lucht aan de grond en warme lucht in de bovenlucht, een goede uitgangssituatie is voor mist.
Nederland bevindt zich in een zadelgebied. Een hogedrukgebied ten noordoosten en eentje ten zuidwesten van ons. En een lagedrukgebied ten noordwesten en ten zuidoosten van Nederland. Bron: ECMWF.
De nog relatief hoge luchtdruk die zich boven ons land bevindt, drukt heel geleidelijk de mist in elkaar (hoge druk betekent dalende luchtbewegingen), waardoor het overschot aan vocht een uitweg zal moeten vinden. Dit kan op twee manieren: door sneeuwval of door rijpafzetting. En dit laatste werd vanochtend, wat later op de ochtend, op een aantal plaatsen al gemeld. Lokaal werd ook wat uitsneeuwende mist waargenomen, met af en toe een vlokje sneeuw.
22 december vorig jaar
U kunt zich misschien de spectaculaire beelden van vorig jaar rond deze tijd van het jaar nog herinneren? Het hele land was wit van ruige rijp aan bomen en struiken. Er kwamen toen honderden prachtige foto’s binnen van witte landschappen en strak blauwe luchten. Ook toen deed zich deze situatie voor, alleen net in iets hevigere vorm als vandaag. De temperaturen lagen toen overdag tussen 2 en 5 graden onder nul en er lag op dat moment ook een duidelijk hogedrukgebied boven ons land, waardoor de mistlaag nog sneller verzadigd raakte en het op veel plaatsen ook ging sneeuwen.
Foto: Piet Jansen.
Bron: Meteo Consult