De laatste jaren is het onderwerp klimaatsverandering veel in het nieuws en daarmee ook het smelten van de Noord- en Zuidpool. Er worden zelfs hele films aan dit onderwerp en de gevolgen geweid. Momenteel breidt het ijs zich uit. Biedt dit hoop, of is het slechts een schrale en tijdelijke troost? En kan de huidige situatie van invloed zijn op het weer in ons eigen land?
Uit metingen is gebleken dat de omvang van het ijs op de Noordpool in september van dit jaar zijn kleinste omvang ooit heeft gekregen. Het was zelfs voor het eerst dat zowel de noordelijke zeeroute als de noordwestelijke doorvaart enkele weken lang tegelijk open waren.
De sneeuw- en ijsbedekking rond de Noordpool precies een jaar geleden. Opvallend zijn vooral de Straat van Beringen en de omgeving van Spitsbergen.
Nu de herfst op zijn eind loopt en de winter steeds dichterbij aan het komen is, wordt het op de Noordpool alweer kouder en kouder. Daardoor groeit de hoeveelheid ijs ‘bovenop’ de aarde weer langzaam aan. Toch betekent dit niet dat de gevolgen van klimaatsveranderingen hier teniet worden gedaan.
Het ijs dat momenteel aangroeit wordt éénjarig ijs genoemd. Het is erg fragiel en derhalve zal dit ijs bij het inzetten van de zomer op het noordelijk halfrond in een hoog tempo en als eerste verdwijnen, waarna het de beurt is aan het oudere ijs. Kortom het aangroeien van het ijs is maar van tijdelijk aard en het is zeer waarschijnlijk dat de ijshoeveelheid bij de Noordpool komende zomer nóg kleiner wordt.
Het meest opvallend is de situatie bij Spitsbergen en de Straat van Beringen. Momenteel ligt er ten oosten van Spitsbergen al een flinke laag ijs, terwijl je vorig jaar nog om de eilanden heen kon varen. De doorvaart in de Straat van Beringen is door het ijs nu al een stuk smaller geworden dan in 2007 het geval was.
Dit jaar ligt duidelijk meer ijs.
Invloed op Nederland
Een blik op beelden vanuit de ruimte laat zien dat de huidige aanwezigheid van sneeuw en ijs op het noordelijk halfrond anders is dan voorgaande jaren. Zo zien we op dit moment in onze regio veel meer sneeuw liggen dan vorig jaar het geval was. Dit in tegenstelling tot Siberië waar momenteel minder sneeuw ligt dan in 2007.
Een prachtig winters plaatje, genomen in natuurgebied De Dellen. Foto: Gea Sneller.
De aangroei van ijs rondom de Noordpool is bij een noordelijke stroming van grote invloed op het weer in Nederland. De laatste dagen deed deze situatie zich voor, waardoor de koude lucht uit het noorden zich over ons land uitspreidde en het waterkoud maakte. Als de aanvoer noordelijk is, is de afgelegde afstand over (warm) water korter. De lucht zal daardoor minder opwarmen, waardoor buien vaker sneeuw kunnen opleveren. Het noordelijk brongebied voor winterkou zal bij meer ijs in de omgeving kouder blijven.
Maar niet alleen ten noorden van ons land ligt relatief koude lucht. Ook ten oosten, zuidoosten en zuiden van ons zijn de temperaturen momenteel lager dan in ons land. De komende dagen draait de wind, waardoor er lucht uit deze regionen wordt aangevoerd.
Bronnen: Meteo Consult, desterren.net, University of Illinois/The Cryosphere Today.