Cleveland vulkaan, Alaska's Aleutian Islands, 2006. Credit: NASA.
Op 15 juni 2011 is het 20 jaar geleden, dat er een catastrofale uitbarsting van de Mt. Pinatubo heeft plaatsgevonden, waarbij enorme hoeveelheden as in de lucht terecht kwamen, welke over de hele aarde trokken. De temperatuur over de hele wereld daalde hierdoor in het opvolgende jaar met 0,5 °C. Naar aanleiding van dit jubileum is er een lijst samengesteld met de grootste vulkanische uitbarstingen in de geschiedenis gemeten volgens Vulkanische explosiviteits- index (VEI), een classificatie systeem vergelijkbaar met de schaal van Richter voor aardbevingen. Het meetsysteem is in de 1980's ontwikkeld en gebruikt variabelen zoals het volume van de uitgeworpen tefra en de hoogte van de eruptiekolom. De schaal loopt van 1 tot 8. Iedere opvolgende VEI is 10 keer groter dan de vorige. Er hebben geen VEI-8 vulkaanuitbarstingen plaatsgevonden in de laatste 10.000 jaar, echter bestaan er in de geschiedenis van de mens wel degelijk krachtige en desastreuze uitbarstingen. Aangezien het extreem moeilijk is voor wetenschappers om deze millennia oude uitbarstingen te categoriseren op de VIE-schaal, wordt er een lijst gegeven van de 10 meest krachtige vulkaanuitbarstingen binnen de laatste 4.000 jaar (binnen de menselijke geschiedschrijving) - in orde van grootte van kracht en binnen dezelfde schaal op chronologische volgorde.
10. Huaynaputina, Peru – 1600
VEI 6
Deze top was de locatie van de grootste vulkaanuitbarsting in Zuid Amerika in de geschreven geschiedenis. De uitbarsting zorgde voor modderstromen zover als de Stille Oceaan, welke 120km verderop ligt. De uitbarsting heeft invloed gehad op het klimaat over de gehele wereld. De zomers, die volgende op de uitbarsting, waren de koudste in 500 jaar. Ten westen van de vulkaan werd een gebied van 50 km2 bedekt met as. Heden ten dage is de regio nog steeds bedekt met as. Ondanks het feit, dat Huaynaputina een hoogte heeft van 4.850 m, staat de vulkaan enigszins verdekt opgesteld. Hij staat aan de rand van een diep ravijn en de top heeft niet het dramatische silhouet, waardoor vele andere vulkanen herkend worden. De uitbarsting in 1600 heeft de nabijgelegen steden Arequipa en Moquengua ernstig beschadigd. Pas 100 jaar later waren de steden volledig hersteld.
9. Krakatoa, Straat van Sunda, Indonesië – 1883
VEI 6
De bevingen en het gerommel, die in de weken en maanden voorafgingen aan de uiteindelijke uitbarsting van de Krakatoa (ook wel geschreven als Krakatau), kwamen op 26-27 april 1883 tot een gigantische climax. Deze stratovulkaan, welke gesitueerd is langs de vulkanische rand van de subductie zone van de Indo-Australische plaat - de zogenaamde Ring of Fire -, spuwde enorme hoeveelheden stenen, as en puimsteen de lucht in. De explosie was duizenden kilometers ver te horen. Door de explosie ontstond er een tsunami met golfhoogtes tot 40m. Zelfs de getijde golven op het Arabische schiereiland (11.000 km ver weg) vertoonden een toename in de hoogte. Er kwamen 34.000 mensen om het leven. Tijdens de uitbarsting werd de Krakatau compleet verwoest. In het centrum van de ontstane caldera heeft zich sinds december 1927 door nieuwe uitbarstingen een nieuwe vulkaan gevormd: de Anak Krakatau ("Kind van Krakatau"). De Anak Krakatau komt sporadisch tot leven en vormt een nieuw eiland in de schaduw van zijn ouder, de Krakatau.
8. Santa Maria Vulkaan, Guatemala – 1902
VEI 6
De Santa Maria uitbarsting in 1902 was één van de grootste van de 20ste eeuw. De vulkaan werd na een periode van ongeveer 500 jaar met een knal wakker. Aan de zuidwest flank van de vulkaan heeft de uitbarsting een krater veroorzaakt met een diameter van 1,5 km. De symmetrische, met bomen begroeide, vulkaan is onderdeel van een keten van stratovulkanen, die langs de kust van Guatemala aan de Stille Oceaan ligt. Sinds de laatste uitbarsting in 1922 - een VEI 3 - blijft de keten activiteit vertonen. In 1928 spuwde de Santa Maria een pyroclastische stroom uit (een snel bewegende muur van gloeiend heet gas en verpulverd gesteente), welke aan vermoedelijk 5.000 mensen het leven heeft gekost.
7. Novarupta, schiereiland van Alaska – Juni 1912
VEI 6
De uitbarsting van de Novarupta  één van de keten vulkanen op het schiereiland van Alaska, onderdeel van de "Pacific Ring of Fire"  was de grootste uitbarsting in de 20ste eeuw. Door de krachtige uitbarsting schoot er 12.5 km3 magma en as de lucht in, welke een gebied van 7.800 km2 met een laag van 30 cm as bedekte.
6. Mt. Pinatubo, Luzon, Filipijnen – 1991
VEI 6
Deze stratovulkaan ligt in een keten van vulkanen langs een subductie zone. De cataclysmische uitbarsting van de Pinatubo was een klassieke explosieve uitbarsting. De uitbarsting produceerde meer dan 5 km2 vulkanisch materiaal en een askolom steeg tot 35 km de atmosfeer in. De as viel over het gehele land. Enkele huizen stortten in, wegens de hoeveelheid opgehoopt as op de daken. Door de uitbarsting kwamen ook miljoenen tonnen zwaveldioxide en andere deeltje vrij, welke verspreid werden over de gehele wereld door de luchtstromingen. In het jaar, volgend op de uitbarsting, daalde de temperatuur over de hele wereld met 0,5 °C.
5. Ambrym eiland, Republiek Vanuatu – 50 AD
VEI 6 +
De bevolking van het 665 km2 grote vulkanische eiland, onderdeel van een kleine natie in het zuidwesten van de Stille Oceaan, waren getuige van één van de meest imposante uitbarstingen in de geschiedenis. Eén, die een golf van brandend as en stof (pyroclastische stroom) de berg afstuurde en waardoor een krater ontstond van 12 km breed. De vulkaan is één van de actiefste vulkanen ter wereld gebleven. Sinds 1774 is hij al 50 keer uitgebarsten en is een gevaarlijk buurman voor de lokale bevolking. In 1894 zijn er zes mensen om het leven gekomen door vulkanische bommen en vier anderen door de lavastroom. In 1979 zorgde een zuur bevattende regen voor brandwonden bij enkele inwoners.
4. Ilopango vulkaan, El Salvador – 450 AD
VEI 6 +
Ondanks het feit, dat deze berg een paar kilometer van de hoofdstad San Salvador in het midden van El Salvador ligt, zijn er in de geschiedenisboeken maar twee uitbarstingen genoteerd. De eerste uitbarsting was een klassieker. Het bedekte grote gedeeltes van het midden en het westen van El Salvador met puimsteen en as. De oude steden van de Maya's werden vernietigd, waardoor de bewoners gedwongen werden om te vluchten. Handelsroutes werden verstoord. Het centrum van de Maya beschaving verplaatste zich van de hooglanden in El Salvador naar de laaglanden naar het noorden en naar Guatemala. De krater aan de top van de berg is nu één van de grootste meren van El Salvador.
3. Mt. Thera, Santorini eiland, Griekenland – ongeveer 1610 AD
VEI 7
Geologen denken, dat de Thera vulkaan in een fractie van een seconden geëxplodeerd is met een kracht van honderden atoombommen. Ondanks het ontbreken van geschreven getuigenissen van de uitbarsting, denken geologen, dat het één van de krachtigste uitbarstingen is geweest, die de mensheid ooit heeft aanschouwd. Het eiland Santorini (onderdeel van een groep van vulkanische eilandjes) is de thuisbasis geweest voor leden van de Minoïsche beschaving. Echter zijn er aanwijzingen, dat de bewoners van het eiland een vermoeden hadden, dat de berg zou exploderen en gevlucht zijn. Ondanks, dat deze inwoners gevlucht zijn, zijn er sterke aanwijzingen dat de vulkaanuitbarsting de beschaving en cultuur ernstig verstoord heeft door de tsunami's en de klimaatveranderingen ten gevolge van de gigantische hoeveelheden vrijgekomen zwaveldioxide.
2. Changbaishan vulkaan, grens China/ Noord Korea – 1000 AD
VEI 7
De Changbaishan vulkaan staat ook bekend als de Baitoushan vulkaan. Het vulkanische materiaal kwam tot in noordelijk gedeelte van Japan terecht, een afstand van ongeveer 1.200 km. Door de uitbarsting ontstond er een grote caldera (krater) met een diameter van 4.5 km en een diepte van bijna 1 km. De krater is heden ten dage gevuld met het water van het Tianchi meer (Sky Lake), een populaire toeristische bestemming wegens de prachtige natuur en de vermeende waarnemingen van ongeïdentificeerde levende wezens in de diepte. De berg is het laatst uitgebarsten in 1702 en wordt als slapend beschouwd. In 1994 zijn er waarnemingen gedaan van gasuitstoot uit de top van de berg en uit de nabijgelegen warm water bronnen, maar er is geen bewijs voor nieuwe activiteit van de vulkaan.
1. Mt. Tambora, Sumbawa, Indonesië – 1815
VEI 7
De uitbarsting van Mt.Tambora is de grootste ooit door mensen opgetekend en heeft een classificatie 7 (of "super-kolossaal") op de Vulkanische Explosiviteits Index, de één na hoogste classificatie in de index. De vulkaan, welke nog steeds actief is, is één van de hoogste toppen in de archipel Indonesië. De uitbarsting bereikte het hoogtepunt in april 1815. De knal van te horen op Sumatra, wat 1.930km ver weg ligt. De zware as viel neer op vele - ook ver weg liggende - eilanden. Het dodental van deze uitbarsting ligt op ongeveer 71.000.
©onweer-online
Bron: OAP | Gewijzigd: 14 juni 2011, 20:36 uur, door Marga
Ja maar zo'n 640 000 jaar geleden dacht ik
Hier gaat het over de laatste 4000 jaar
TaL
Het verhaal uit het oude testament dat de Israelieten vanuit Egypte naar Israel trokken (Exodus), waar zo overdag een zwarte kolom en 's nachts een vuurkolom zagen als gids beschrijft ws. de uitbarsting van Thera. Het openen van de zee kan aan een tsunami worden toegekend.
engels: http://en.wikipedia.org/wiki/Crossing_the_Red_Sea